8 trends met impact op de langdurende zorg

Wat zijn de belangrijkste maatschappelijke trends die een rol spelen in de langdurende zorg? Waaraan zien we deze trends al om ons heen? En welke mogelijke impact hebben ze op de zorg? Onze publicatie ‘Als waarden en behoeften veranderen. Inspiratie voor de langdurende zorg van morgen’ geeft antwoord op deze vragen.

De publicatie is opgesteld door Frans van Zoest, Lotte Cornelisse en Mirella Minkman. Geïnspireerd door bestaande trendpublicaties kwamen we tot 8 trends die van belang zijn voor de langdurende zorg.

Strategische koers

Deze zijn opgesteld om onze strategische koers voor 2019 tot en met 2022 mede te bepalen. Minkman: ‘Al doende ontdekten we dat andere organisaties in de zorg hier net zo goed wat aan hebben. Met deze publicatie delen we de trends met iedereen in de langdurende zorg die zich bezighoudt met toekomstbestendig beleid. We beweren niet een glazen bol te hebben, maar het helpt om je actief af te vragen wat deze trends kunnen gaan betekenen.'

• Ga zelf met de 8 trends aan de slag

8 trends

1. Passend bij jou: Nog meer dan nu zal ‘individu als regisseur van zijn leven’ het uitgangspunt worden. Zorgprofessionals ervaren nu bijvoorbeeld al dat mensen hun wensen en vragen vaak veel helderder hebben. Andere mensen moeten daar juist bij worden geholpen. In de zorg zien we deze trend gemanifesteerd in ontwikkelingen als persoonsgerichte zorg en shared-decision-making.
2. Een flexibel leven: Wonen, werken, zorgen en leren gebeurt steeds meer 24/7, door elkaar heen, los van plaats en tijd. Er wordt steeds meer flexibel, ‘op afroep’ georganiseerd om dingen te kunnen doen waar en wanneer mensen dat willen. We zien dit bijvoorbeeld aan de snelle toename van het aantal apps en mogelijkheden voor werken, zorgen en ‘leren op afstand’. Dit beïnvloedt natuurlijk ook zorgvragers en mensen die in de zorg werken.
3. Leren aanpassen: De wereld verandert steeds sneller. In de toekomst wordt de noodzaak en behoefte aan ‘leren aanpassen’ daarom nog veel groter dan nu. Deze trend vraagt dat zorgprofessionals veel meer regie moeten nemen over hun eigen leerproces. Zij zullen meer moeten leren tijdens het werk en op de werkplek, waarbij de inhoud en kwaliteit van de leeractiviteiten bij hun behoeftes passen.
4. Een duurzame wereld: Deze trend zien we op meerdere manieren terug. Zo wordt de plastic soep in de oceanen opgeruimd, geeft Nederland groene staatsobligaties uit en worden composteren of cryomeren milieubewuste opties voor onze uitvaart.  Voor zorgorganisaties biedt werken aan duurzaamheid ook kansen. Zij kunnen maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen en zorgdragen voor een duurzaam beleid.  Dit kan bijdragen aan bedrijfstrots en het aantrekken van nieuw personeel.
5. Digitaal veilig en privé: De druk op privacy en digitale veiligheid neemt toe als keerzijde van de digitale transformatie. Dit zien we bijvoorbeeld aan de nieuwe Europese wetgeving (AVG) en kritische geluiden over het privacybeleid van social media. Deze druk zal in de toekomst nog groter kunnen worden. De burger zal steeds sterker de behoefte hebben om eigenaar te zijn van zijn of haar data en deze enkel voor organisaties toegankelijk te maken als dat nodig is.
6. Positief gezond: Door technologische vooruitgang zullen vormen van ‘eeuwig’ leven worden bereikt. Steeds meer aandoeningen worden voorkomen of zijn te repareren, al dan niet voor de geboorte. Naast vormen van hoogtechnologische geneeskunde en preventie, zal zorg steeds meer een aandachtservice worden die gaat over gezondheidsbevordering. Deze zal zich ook op andere gebieden richten en is dus breder dan aandacht voor het medische gebied alleen. Dit komt bijvoorbeeld terug in het concept Positieve gezondheid.
7. Nieuwe solidariteit: Bestaande groepen in de samenleving waarlangs solidariteit van oudsher georganiseerd is verdwijnen. Dit zien we bijvoorbeeld aan de versplintering van het politieke landschap en het afbrokkelen van religieuze zuilen. Hierdoor ontstaat behoefte aan nieuwe vormen van solidariteit. Het aantal ‘help je buren’ sites groeit bijvoorbeeld. Ook in zorg en welzijn zien we een toename van het aantal burgerinitiatieven. Toch zijn er groepen die niet goed mee kunnen komen in onze veranderende samenleving. De maatschappelijke verantwoordelijkheid van publiek gefinancierde zorgorganisaties zal vaker gericht zijn op solidariteit met deze groepen. 
8. Compatibele samenleving: Alles in de maatschappij wordt steeds meer compatibel met elkaar en staat met elkaar in verbinding. Het handelen vanuit ingerichte domeinen en schotten past niet langer bij de behoeften van mensen. Er is een streven naar integraliteit dat uitgaat van de totale behoeften van een mens in zijn persoonlijke context. Producten en diensten die niet zijn afgestemd met andere producten en diensten verliezen aan waarde. Krachtenbundeling op overstijgende belangen, zoals bijvoorbeeld het leren en vergroten van expertise, gebeurt steeds vaker op grotere schaal. Dat vraagt om nieuwe sturings- en governance-principes die voorbij de traditionele (organisatie)grenzen gaan en de deelbelangen kunnen overstijgen tot gedeelde belangen.