3 trends in datagedreven domotica

Al tientallen jaren wordt in de langdurende zorg domotica ingezet, met name om nachtzorg binnen zorginstellingen te ondersteunen. Maar ook om in toenemende mate mensen die zorg nodig hebben zelfstandiger en langer thuis te laten wonen. Wij spraken verschillende zorgorganisaties en leveranciers over de ontwikkelingen op het gebied van zorgdomotica. Lees meer over 3 opkomende trends en download het complete artikel van Vilans-adviseurs Dirk Lukkien en Esther Roosdorp.

Al decennia wordt er gewerkt aan betrouwbaardere en intelligentere systemen voor domotica. Maar de laatste jaren is er ook steeds meer aandacht voor het benutten van de data uit deze systemen. Al dan niet in combinatie met data uit andere bronnen zoals het elektronisch cliëntendossier (ECD), kan data uit domotica helpen om te komen tot verbeteringen in de kwaliteit en doelmatigheid van zorg. Hierin zijn 3 trends te herkennen.

1. Grotere nauwkeurigheid

Domoticasystemen zijn voor passieve alarmering steeds vaker uitgerust met (lerende) algoritmen die steeds nauwkeuriger alarmsituaties kunnen detecteren. Daardoor kunnen deze systemen echte alarmen steeds beter onderscheiden van valse of loze meldingen. De bekendste vorm van zorgdomotica is de alarmknop die een persoon bij zich draagt en waarmee hij of zij in geval van nood een zorgverlener of mantelzorger kan alarmeren.

Naast zulke toepassingen voor actieve alarmering, zijn er ook systemen die automatisch signaleren wanneer zich situaties voordoen waarbij direct ingrijpen gewenst of noodzakelijk is, zoals valincidenten, agressie, epileptische aanvallen, angst en paniekaanvallen, of wanneer valgevaarlijke of verwarde cliënten binnen een instelling ‘s nachts uit bed zijn of hun kamer verlaten. Denk aan sensornetwerken, camera’s met beeldinterpretatie en uitluistersystemen.

2. Domotica bij cliënten thuis

Een tweede trend is dat domotica de laatste jaren steeds vaker hun intrede doen in de thuissituatie van cliënten met een langdurende zorgvraag. Op basis van leefstijlmonitoring kan bijvoorbeeld voortdurend het activiteitenpatroon worden gemonitord van zelfstandig wonende ouderen met dementie of cliënten met een verstandelijke beperking. Mantelzorgers of zorgverleners kunnen zo inzichten opdoen over hoe de planning van (mantel)zorg past bij het leefpatroon of de wensen van de cliënt. Maar ze kunnen ook zien of er langzame veranderingen in het leefpatroon van de cliënt zijn of ze krijgen notificaties van plotselinge afwijkingen zoals een verhoogd toiletgebruik of een onrustige nacht. Deze afwijkingen worden vastgesteld op basis van lerende algoritmen die tijdens een leerperiode eerst het dagelijks leefpatroon vastleggen en vervolgens de mantelzorger of de zorgprofessional attenderen op aanzienlijke afwijkingen in dit dagelijks leefpatroon.

3. Slimmer en persoonsgerichter

Een derde trend is dat er steeds meer mogelijkheden ontstaan om de data die door domotica worden gegenereerd breder te benutten. Domotica hoeft niet alleen te worden ingezet voor alarmering, maar kan ook worden benut om de verrichting van zorghandelingen slimmer en persoonsgerichter te plannen. Deze derde trend staat centraal in het derde artikel in de reeks over datagedreven zorg. Hierin beschrijven we hoe men op basis van historische data steeds beter kan voorspellen welke zorgvraag er is en wanneer die zorg nodig is.

Vergelijk het eens met de volgende mogelijkheden uit een voorbeeld van buiten de zorg: 

In moderne parkeergarages worden automobilisten met lichtsignalen de juiste kant op gestuurd omdat men op basis van sensoren kan meten hoe vol het is en waar nog plek is. Dit kan kosten en energie besparen, omdat men een verdieping kan afsluiten in rustige periodes. Bovendien draagt dit ook bij aan de klantervaring, want men weet precies op welke plek jij het liefst parkeert wanneer jij voor de 25e keer de parkeergarage binnenrijdt. Jij wordt dan ook naar de plek gedirigeerd waar je het vaakst parkeert. Je auto staat dan misschien niet op exact dezelfde plaats, maar wel in hetzelfde gebied. Natuurlijk volgen mensen niet altijd klakkeloos het advies van het systeem en hier leert het systeem van. 's Avonds wordt er bijvoorbeeld liever dichter bij de uitgang geparkeerd dan overdag. Of meer ervaring met parkeren in de zelfde garage leidt tot andere keuzes. En als je 2 euro meer betaalt, krijg je een bredere parkeerplek waar je makkelijker uit kunt stappen.

In de zorg is zoiets weliswaar minder gemakkelijk door te voeren en gaat het over andere situaties, maar op vergelijkbare wijze is ondersteuning mogelijk van data en algoritmen. Door te werken met lerende systemen blijven systemen zich aan passen aan kleine veranderingen. Het gaat om meebewegen met kleine veranderingen en het signaleren van grote veranderingen. 

Respondent van een domoticaleverancier