5 trends in nieuwe woonvormen voor ouderen

Mensen wonen steeds langer thuis, ook wanneer zij wat hulp en ondersteuning bij het zelfstandig wonen nodig hebben. Woonvormen die een zekere mate van beschutting en bescherming bieden zijn daarom hard nodig. Bekijk de vijf trends die het landelijke platform ZorgSaamWonen ziet in nieuwe woonvormen voor ouderen.

Auteurs: Daniëlle Harkes en Yvonne Witter

Trend 1: Collectief wonen

We zien een groei van allerlei vormen van collectief wonen. Soms nemen ouderen zelf het initiatief voor het opzetten van een woongemeenschap, zoals de bewoners van het Boekhuis in Amersfoort. Soms is het een andere partij zoals projectontwikkelaar  Blauwhoed die Park Entree in Schiedam realiseerde of corporatie Waterweg Wonen die in Vlaardingen een bruisend wooncomplex voor 55-plussers creëerde. 

Kom naar de inspiratiesessie 'Thuis oud worden, kan het?' op 20 mei

Vilans en het platform Zorgsaamwonen gaan met zorg- en welzijn professionals die werkzaam zijn in de wijk in gesprek over dit onderwerp. Aan de hand van verschillende (lokale) voorbeelden gaan we in gesprek over de samenwerking tussen wonen, welzijn en zorg en wat er voor nodig is om tot een integraal aanbod van wonen, welzijn en zorg te komen in de wijk. We gaan in op hoe de samenwerking tussen deze domeinen in de praktijk verloopt en wat de rol van de zorgprofessional in de wijk is (of kan zijn).

Trend 2: Aanpassingen in eigen omgeving

Ten tweede zien we meer woonvormen ontstaan waar mensen niet meer voor hoeven te verhuizen. Zo is Stichting Statiegeld op Jeugd in het vergrijsde dorp Son en Breugel bezig met het idee om grote woningen kadastraal te splitsen. De ouderen blijven op de benedenverdieping wonen en de jongeren boven. Denk ook aan het gespikkelde wonen zoals woongroep Couwenhoven in Zeist doet. Twintig bewoners wonen verspreid over zes verdiepingen van een flat en vormen een woongroep met elkaar. 

Trend 3: Omkijken naar elkaar

We zien diverse woonvormen waarbij het omzien naar elkaar een grote rol speelt. Bewoners wonen niet zomaar in het complex en zijn meer dan goede buren. LIFE in Amsterdam is daar een voorbeeld van. In LIFE zijn 59 vrije sector huurappartementen voor betrokken 50-plussers te huur. Als je er wilt wonen, is het belangrijk dat je open-minded bent naar andere culturen en ook bijdraagt aan de sociale cohesie. Bijvoorbeeld door anderen te helpen met klusjes, het geven van taalles aan de buurvrouw of tekenles geven als vrijwilliger bij Cordaan.

Trend 4: Gemengde woonvormen

Gemengde woonvormen zijn met een opmars bezig. Zoals het woonproject DeBuurt in Utrecht waar maatschappelijk gebiedsontwikkelaar AM samen met andere organisaties werkt aan een complex met 343 huurwoningen van middeldure huur voor starters en ouderen met en zonder zorgvraag. Het wordt een plek waar mensen kunnen wonen, werken, ontmoeten en ontspannen. In het complex zijn woningen voor een diverse groep variërend van ouders met kinderen met autisme tot woningen voor ouderen met een migratieachtergrond en dementie. In Utrecht zijn veel gemengd-wonen-projecten te vinden zoals MIXIT en LIVIN van corporatie Mitros en Place2BU van corporatie Portaal. In deze projecten krijgen kwetsbare mensen de mogelijkheid om, onder begeleiding, te wonen met mensen die niet tot de kwetsbare doelgroep behoren.

Trend 5: Verfrissende concepten

Als vijfde trend zien we verfrissende concepten ontstaan zoals het Butterfly effect waarbij kleine huisjes, de ‘tiny houses’ verhuurd worden aan vrijwilligers, familieleden, cliënten en zorgverleners op het terrein van de zorginstelling. Zo bouwen ze aan zorgzame gemeenschappen. Of de ontwikkeling van de empathische woning waarbij het huis de taken van de mantelzorger overneemt door technische snufjes. Projecties, licht- en geluidssignalen helpen ouderen met dementie in zulke woningen met hun ritme. Wat voor de meeste woonvormen geldt: ze vergen in alle opzichten onderhoud. Soms is professionele begeleiding nodig om de community levendig te houden. Contacten gaan namelijk niet altijd vanzelf. Ook is het belangrijk om teleurstellingen te voorkomen door goede voorlichting en het helder krijgen van verwachtingen. We moeten zorgen dat er meer woonvormen komen. Hierbij vormen geschikte locaties en financiering de twee grootste knelpunten. Gelukkig is daar vanuit de landelijke Taskforce Wonen en Zorg aandacht voor. Initiatiefnemers laten zich verder hierdoor niet afschrikken, want er ontstaan al veel mooie woonvormen. Wel is het nodig dat het bijbehorende proces in de nabije toekomst wat makkelijker gaat. Want de urgentie is er!

Dit artikel komt uit de Wijkkrant van Vilans.