Datagedreven zorg is het leren van data om de zorg te verbeteren. Vorig jaar lieten we in een reeks artikelen zien hoe data en technologie door steeds meer zorgorganisaties in de langdurige zorg wordt benut bij kwaliteits- en efficiëntieslagen. In dit artikel delen wij enkele voorbeelden en nodigen we uit om initiatieven binnen de langdurige zorg met ons te delen.
Advies via een app
Onlangs heeft minister Hugo de Jonge aangekondigd dat Nederland met apps gaat werken, onder meer voor contactonderzoek en het thuis kunnen bijhouden van klachten. Zo is de OLVG Corona Check in heel Nederland beschikbaar. Deze digitale zelfcheck wordt ook door ziekenhuizen ingezet om te adviseren of u binnen moet blijven tot de klachten over zijn of contact op moet nemen met de huisarts.
Projecten gezondheidsdata
Wereldwijd zijn er meerdere gezondheidsdataprojecten specifiek gericht op het meer inzicht krijgen in het coronavirus. Een aantal voorbeelden van dit soort projecten zijn:
- Het gebruik van bestaande apps gebruikt voor tracking en tracing van personen om inzicht te krijgen in de verspreiding van het virus.
- Ontwikkeling van nieuwe testmethodes voor bepaling van een besmetting.
- Modellen opstellen om inzicht te krijgen in de wereldwijde verspreiding en bestrijding van het virus.
Longweefsel beoordelen met kunstmatige intelligentie
Verder wordt er ook ingezet op de ontwikkeling en inzet van diverse AI-toepassingen. Holland AI zet bijvoorbeeld in samenwerking met het Maasstad Ziekenhuis in op het gebruik van kunstmatige intelligentie om de hoeveelheid aangetast longweefsel automatisch te beoordelen op een CT-scan en artsen zo te helpen bij keuze van behandeling. Thirona en Delft Imaging bieden vergelijkbare hulp zelfs aan binnen ontwikkelingslanden waar vaak geen CT-scan aanwezig is, middels gratis te downloaden software voor het identificeren van longschade aan de hand van een simpele röntgenfoto.
Uitbraak voorspellen en koortsverloop monitoren
Ook binnen de langdurige zorg kunnen organisaties op een zinvolle manier data verzamelen en benutten in de context van de coronacrisis. Zo heeft het Bedrijfsinformatie Team van zorgorganisatie Amstelring een ‘Corona Insights’-dashboard ontwikkeld. Hiermee kan men onder andere:
- Het koortsverloop van coronapatiënten monitoren, wat inzicht geeft in het verloop van ziekte en in welke fase een patiënt zich bevindt;
- Voorspellingen doen van een nieuwe uitbraak op basis van analyse van gegevens uit het cliëntregistratiesysteem;
- Het aantal sterftegevallen (oorzaak, per locatie, dagelijkse updates) monitoren;
- Het verzuim van medewerkers analyseren en op basis hiervan organisatiebreed preventieve maatregelen treffen, bijvoorbeeld om capaciteitsplanning te optimaliseren op basis van verwachtte verzuimduur.
Op basis van data-analyse krijgt men zodoende beter inzicht in het verloop van de virusuitbraak, het aantal besmette cliënten, hun kenmerken en de te verlenen zorg. We horen graag van andere initiatieven in de langdurige zorg waarbij data in context van de coronacrisis wordt verzameld en/of benut. Vilans draagt graag bij aan de zichtbaarheid van voorbeelden en het leren van elkaar. Hiermee kunnen we elkaar helpen om positief-kritisch te kijken naar de inzet van datatoepassingen.
Ethische vraagstukken
Zoals wij vorig jaar aan de hand van 10 dilemma’s rondom AI in de zorg lieten zien, gaat de inzet van data en AI gepaard met lastige (ethische) vraagstukken. Hoe bewaakt men de privacy en andere fundamentele rechten van burgers (en cliënten)? Hoe komt men tegemoet aan de behoefte aan transparantie? Hoe controleert men of verschillende individuen en groepen eerlijk en gelijkwaardig worden behandeld? En hoe wordt de verantwoordelijkheid en aansprakelijk voor de uitkomsten van de toepassingen gewaarborgd? Dergelijke vragen spelen zeker ook nu tijdens de coronacrisis. Er worden dan ook kritische kanttekeningen geplaatst bij de plannen van het kabinet om landelijk corona-apps te gaan inzetten, bijvoorbeeld op de website Veiligtegencorona.nl. Daarnaast stelde het ECP recentelijk de vraag: Hoe voorkomen we dat we met de inzet van allerlei data-oplossingen een surveillancemaatschappij optuigen waar we dan na de coronacrisis onbedoeld mee zitten opgescheept?
Ga naar de projectpagina over datagedreven zorg