Health Impact Bond moet valincidenten in Noord-Limburg verminderen

Het aantal doden door ongelukkige vallen is de afgelopen jaren gestegen, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Om het aantal valincidenten terug te dringen, ondertekenden zorgverzekeraar VGZ en 7 gemeenten op 7 januari een intentieverklaring voor een Health Impact Bond (HIB) Valpreventie Noord-Limburg. Hierdoor kunnen ouderen met een verhoogd risico op vallen in deze regio een effectief valpreventietraject doorlopen. Dit vermindert het aantal valincidenten en opnames op de spoedeisende hulp.

Investeren in valpreventie

Private partijen investeren in het gehele valpreventietraject. Wanneer het beoogde resultaat behaald is, betalen de gemeenten en Coöperatie VGZ de investeerders uit. Hiermee committeren deze partijen zich samen aan de eerste impact bond op het gebied van valpreventie. Het lost een belangrijk knelpunt op bij uitvoering van effectieve valpreventie-activiteiten, namelijk de financiering. Social Finance NL is aangetrokken als intermediair van de HIB.

Meer mensen overlijden door val

Onlangs maakte het CBS bekend dat er in Nederland dagelijks 13 mensen overlijden door ongelukkige vallen. 5 jaar geleden waren dit er nog ‘slechts’ 8 per dag. Dit komt deels doordat er steeds meer ouderen zijn, maar het langer thuis wonen van ouderen speelt ook mee. Uit cijfers van VeiligheidNL blijkt dat in de regio Noord-Limburg naar schatting zo’n 20.000 valincidenten per jaar plaatsvinden onder ouderen. Dit leidt tot 7000 medische behandelingen, 600 ziekenhuisopnames en €16 miljoen aan directe medische kosten.

Nieuwe manier van financieren

Valpreventieve maatregelen kunnen deze cijfers positief beïnvloeden. Roy Bouten, wethouder gemeente Horst aan de Maas: ‘Daarom hebben wij in onze regionale projectgroep samen met zorgaanbieders en Coöperatie VGZ onder begeleiding van VeiligheidNL en Vilans een regionale aanpak ontwikkeld waar we op effectieve manieren gaan werken aan de preventie van valincidenten en daarmee het welzijn van met name onze oudere inwoners. We hebben daarbij bewust gekozen voor een vernieuwende, duurzame manier van financieren.’

Minder kans op vallen

In de komende 5 jaar worden zo’n 7000 ouderen uit de regio gescreend op valrisico en mobiliteitsproblemen. Ook ontvangen zij informatie over wat ze zelf preventief kunnen doen. 2500 van hen, dit zijn de ouderen met verhoogd valrisico, krijgen begeleiding naar een gericht beweegaanbod en ondersteuning op maat. Deze interventie verkleint de kans op vallen en maakt ouderen zich bewust van de maatregelen die ze zelf kunnen nemen, zoals meer verlichting in huis of frequenter hun bril laten controleren. Het effect hiervan is minder valincidenten, minder opnames bij de spoedeisende hulp en verbetering in balans en spierkracht. Bovendien hoeven minder mensen een beroep te doen op de Wmo.

Kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg

‘Valpreventie is bewezen effectief en voorkomt veel persoonlijk leed,’ aldus Annemieke van Hees, manager inkoop Integrale Zorg bij coöperatie VGZ. ‘Het ontlast bovendien zorgprofessionals op bijvoorbeeld de spoedeisende hulp. In Noord-Limburg hebben we veel oudere verzekerden en het is mooi dat we nu in de gemeenten een partner vinden om dit echt samen op te pakken. Daarmee zetten we ons gezamenlijk in voor de kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg.’

Maatschappelijke baten

Onderzoek van VeiligheidNL, Vilans en het Erasmus MC laat zien dat deze interventie 1,6 euro aan maatschappelijke baten oplevert voor elke geïnvesteerde euro. Tegelijkertijd vallen die baten bij verschillende partijen, over meerdere jaren. Om valpreventie duurzaam te financieren zijn innovatieve, integrale financieringsmodellen nodig. Uit dit gedachtegoed is de Health Impact Bond opgezet.

Investeerders

Bouten: ‘Met de expertise van Vilans en VeiligheidNL hebben we echt stappen kunnen zetten. Hun innovatieve aanpak heeft ertoe geleid dat de organisaties buiten de kaders denken. Met als resultaat een mooie integrale aanpak, waarbij voor het eerst in Nederland een structurele samenwerking van zorgverzekeraar en gemeente als financiering van valpreventieactiviteiten geborgd wordt. Bovendien leidt het tot verbeterd welzijn voor de inwoners van de gemeenten en kan het veel persoonlijk leed voorkomen. Nu de intentieverklaring getekend is, gaan we op zoek naar investeerders. Daarvoor is Social Finance NL aangetrokken als intermediair. Zij zijn gespecialiseerd in het opzetten van dergelijke impact bonds.’

De ondertekenaars van de intentieverklaring, van links naar rechts: Bram Jacobs - wethouder zorg & welzijn gemeente Beesel, Anget Mestrom - wethouder vitale gemeenschappen, zorg en ondersteuning gemeente Peel en Maas, Roy Bouten - wethouder sociaal domein gemeente Horst aan de Maas, Annemieke van Hees - manager Zorginkoop Integrale Zorg Coöperatie VGZ, Geert Wingens - senior Inkoper Coöperatie VGZ