Leefcirkels XL vergroten bewegingsvrijheid

Vrijheidsvergroting is een belangrijk onderwerp in de zorg. Maar hoe gaat u om met de bewegingsvrijheid van dementerende ouderen? En hoe kan technologie daar bij helpen? Een goede visie op vrijheid en technologie is daarbij een belangrijke eerste stap.

Meer vrijheid in de intramurale zorg met behulp van technologie. Dit is de ambitie van het project ‘Leven in vrijheid, leefcirkels XL’. Katja Drost, locatiemanager van Visserhaven, TanteLouise en Lizette de Laat, locatiemanager van Satijnhof, De Wever, vertellen wat hun kijk is op leven in vrijheid voor bewoners.

Leefcirkel afstemmen op de cliënt

Het leefcirkelconcept kan helpen met de antwoorden op deze vragen. Vilans-adviseur Johan van der Leeuw: ‘We hebben het in 2004 ontwikkeld om de bewegingsvrijheid voor bewoners op een gesloten afdeling in een verpleeghuis te vergroten. Een leefcirkel bepaalt met behulp van een sensor, in bijvoorbeeld een polsband, waar bewoners naartoe kunnen en welke deuren open gaan. De grootte van de leefcirkel kan worden afgestemd op de individuele situatie van de cliënt. Een volgende stap is Leefcirkels XL. Hierbij kunnen bewoners met behulp van gps-technologie ook naar buiten, zonder dat er een onveilige situatie ontstaat.

Maximale vrijheid, tenzij

Locatie Vissershaven van TanteLouise maakt gebruik van dit leefcirkel XL-concept. Katja Drost: ‘Bij Vissershaven stimuleren en optimaliseren we mobiliteit en bewegen bij bewoners. Alle bewoners dragen een polsbandje met sensor en een gps-zender. Met het polsbandje kunnen de bewoners de deuren van het gebouw openen. Via de zender kunnen zorgmedewerkers de bewoners buiten het gebouw lokaliseren en volgen als dat nodig is.’

Vrijheidsgraden

Om te bepalen hoeveel vrijheid een bewoner krijgt, maakt TanteLouise gebruik van 3 vrijheidsgraden (leefcirkels). De graden bepalen waar een bewoner kan komen en welke deuren open gaan. Het multidisciplinaire team, de bewoner en de familie bespreken de vrijheidsgraad per bewoner en evalueren het regelmatig. De eerste vrijheidsgraad is de deur van de eigen afdeling.

Inzet van technologie

‘De visie op Vissershaven wordt goed doorleefd,’ vertelt Katja Drost. ‘Medewerkers hebben een scholingsprogramma gevolgd en zijn getraind om te werken volgens onze visie met de inzet van technologie. Het vraagt soms wel wat van de medewerker. Je moet vertrouwen hebben dat het werkt, maar je moet vooral de bewoner goed kennen zodat je een goede risicoanalyse kunt maken.’ De resultaten zijn positief. Zo komt onrust en frustratie bijna niet meer voor op de locatie.

Visie op vrijheid

Ook zorgorganisatie De Wever in Tilburg wil maximale vrijheid voor haar bewoners bieden. Dit was ook hun visie bij de start van de ontwikkeling van het nieuwbouwproject van locatie Satijnhof.

Polsbandje

Lizette de Laat: ‘Bewoners kunnen 24 uur per dag gaan en komen waar men wil.’ Er zit geen vrijheidsgraad/leefcirkel op de deuren van de woningen. Wel liggen er bij de uitgangen van het gebouw leefcirkels. Alleen bewoners voor wie het onveilig is om naar buiten te gaan, dragen een polsbandje met een ’tag’. Wanneer zij door de leefcirkel lopen, gaat de deur dicht.

De Wever past niet de Leefcirkel XL-versie toe. Zij hebben 3 verschillende gps-trackers geprobeerd, maar die functioneerden niet goed genoeg. Dit was voor ons een aanleiding om het project Leefcirkels XL, versie 2.0 te starten, waarbij we technische verbeteringen van het systeem verkennen. Dit doen we samen met onder andere TanteLouise.

Vorm een visie op technologie

De uitgangspunten in de visie op leven in vrijheid komen bij beide locaties sterk overeen. Toch verschillen ze in de uitvoering. Zo mogen de bewoners van De Wever ook ’s nachts rondlopen door het pand. Dit is een ‘lichtere’ invulling van het leefcirkel-concept in een vergelijkbare situatie. Terwijl TanteLouise haar bewoners juist meer naar buiten laat gaan en dit continu stimuleert.

Elke zorgorganisatie en locatie is anders. En daarmee is het ook belangrijk om een visie op vrijheid te ontwikkelen die goed bij de bewoners en de locatie past. Technologie kan helpen om de vrijheid van bewoners te stimuleren, maar het blijft slechts een hulpmiddel. Een visie kan pas echt slagen en goed geïmplementeerd worden als het door de hele organisatie gedragen wordt.