Oriëntatiehulp Arm- en Handondersteuning voor cliënten en ergotherapeuten
Door knelpunten in het verstrekkingsproces van armondersteuningen en robotarmen sluiten de hulpmiddelen niet altijd aan op de mogelijkheden en behoeften van gebruikers. Zuyd Hogeschool wil dat veranderen en gaat - samen met stakeholders en Vilans - de uitdaging aan. Dit resulteerde in een speciale oriëntatiehulp waarmee mensen in twee stappen ontdekken welke mogelijkheden voor arm- en handondersteuning bij hen passen. Een belangrijke stap voor gebruikers, ergotherapeuten en hulpmiddelenleveranciers in het optimaliseren van de hulpmiddelenzorg.
Het project OMARM staat voor OptiMalisatie en doelmatigheid van het verstrekkingsproces van hulpmiddelen voor ARM- en handfunctie. Armondersteuningen en robotarmen ondersteunen mensen met een verminderde arm- en/of handfunctie bij het uitvoeren van activiteiten. Bijvoorbeeld mensen met een spierziekte bij eten en drinken. ‘Waar we tegenaan liepen, is dat een deel van de cliënten de hulpmiddelen niet optimaal gebruikt. Hun verwachtingen en wensen kwamen niet overeen met wat het hulpmiddel hun biedt’. De ondersteuning voor hun arm- of handfunctie werd daarom niet of nauwelijks gebruikt.
Daarnaast is er een groep die niet weet dat deze hulpmiddelen bestaan terwijl ze er wel baat bij kunnen hebben. Dat is natuurlijk ontzettend zonde, dus we wilden kijken waar het aan lag en wat we eraan konden doen’, vertellen Edith Hagedoren en Loek van der Heide, beiden onderzoeker bij het Zuyd Hogeschool Lectoraat Ondersteunende Technologie in de Zorg en respectievelijk verbonden aan de Academie voor Ergotherapie en Fysiotherapie van Zuyd.
De oriëntatiehulp is een van de voorlopige resultaten van het door ZonMw mogelijk gemaakte project OMARM.
Duidelijke informatie ontbrak
Verschillende oorzaken kwamen naar boven: duidelijke, begrijpelijke en zo compleet mogelijke informatie op één plek ontbrak. We hebben het hier over informatie die cliënten helpt om helder te krijgen welke activiteiten voor hen belangrijk zijn en wat past bij hun mogelijkheden. Zodat ze zich kunnen oriënteren op de verschillende oplossingsrichtingen met hun voor- en nadelen en tips. Op die manier is de kans op succes veel groter.
Daarnaast heeft ook niet iedere ergotherapeut de specialistische kennis over deze hulpmiddelen. Op termijn vermeldt de oriëntatiehulp OMARM alle ergotherapeuten die een specifieke nascholing op hand- en armondersteuning hebben gevolgd.
Cliënten enthousiast
‘Bij het ontwikkelen van de oriëntatiehulp hebben we de cliënt echt als vertrekpunt genomen. We organiseerden daarom sessies met cliënten, maar ook met ergotherapeuten, onderzoekers en leveranciers van de hulpmiddelen. Tijdens die digitale sessies hebben we veel informatie opgehaald. Met hun input wilden we tot een tool komen die betrokkenen zo goed mogelijk wegwijs maakt en die de processen beter op elkaar laat aansluiten. We vonden het ontzettend leuk om te merken hoe enthousiast cliënten waren om hieraan mee te doen!
De oriëntatiehulp helpt cliënten bewust te worden van het belang van een goede voorbereiding bij het kiezen voor een arm- of handondersteuning. Het helpt ergotherapeuten die de aanvraag doen voor een hulpmiddel om cliënten beter te adviseren en te verwijzen naar de juiste informatie. En op het moment van de passing van de arm- of handondersteuning kan een cliënt ook gerichter oefenen en inschatten welke ondersteuning het beste werkt.’
‘De oriëntatiehulp moet makkelijk en bruikbaar zijn. Dat is gelukt!'
Marit Dohmen, ervaringsdeskundige op het gebied van handondersteuning en lid van de projectgroep: ‘Ik heb het proces van dit project als heel respectvol en gelijkwaardig ervaren, een mooie samenwerking. Het is fijn en belangrijk om je nuttig te kunnen maken en daar de waardering voor te krijgen. Volgens mij is er een goede middenweg gevonden in wat we allemaal belangrijk vinden.
Iedere gebruiker zit namelijk in een andere fase, ook mentaal en emotioneel. In het begin wilde ik bijvoorbeeld niets uitzoeken, omdat ik vond dat ik niets nodig had. Mijn ergotherapeut heeft me goed geholpen, daar was ik heel blij mee en nog steeds. De juiste ergotherapeut is belangrijk. Ik zat zelf in een revalidatiecentrum waar een ergotherapeut met specifieke expertise werkt.
Voorheen was het lastig om dergelijke informatie en tips allemaal te vinden. Je werd van het kastje naar de muur gestuurd. En niet iedereen begreep de beschikbare informatie. Dus ik vind het heel goed dat de oriëntatiehulp er nu is. Of je nu zelf alles uit wil zoeken of meer samen met de ergotherapeut. Ik vind het een begrijpelijke handige tool geworden voor iedereen.’
Ervaringsgericht product
‘Al met al is de oriëntatiehulp een echt ervaringsgericht informatieproduct geworden en daar zijn we trots op. Vanwege corona moesten we een en ander online doen, maar dat ging verrassend goed. Ook mooi om zelf dan weer bewust te worden dat je niet moet gaan invullen voor een cliënt dat online niet kan. Daarnaast zijn we blij met de hulp van Vilans, als expert in het toegankelijk maken van informatie voor het grote publiek. En met Greenberry die de informatiebehoefte in kaart heeft gebracht en de oriëntatiehulp heeft ontwikkeld’, vertellen Hagedoren en Van der Heide.
De ontwikkeling van deze oriëntatiehulp heeft mij ook bewust gemaakt om de cliënt nog meer te betrekken bij de overwegingen van mijn advies’, licht Yolanda van den Elzen toe. Zij is ergotherapeut bij het Radboudumc en ziet in haar praktijk regelmatig cliënten die een armondersteuning of robotarm (gaan) gebruiken.
Beter voorbereid op het gesprek met de ergotherapeut
‘Sommige cliënten zijn goed in het zelf uitzoeken van dingen en willen dat ook graag. Andere cliënten willen daarin meer meegenomen worden. De eerste groep kan zelfstandig de oriëntatiehulp doorlopen; alles staat mooi en overzichtelijk op één plek. Daarna volgt een gesprek waarin vragen, voor- en nadelen en de uiteindelijke keuze aan bod komen.
Met andere cliënten werkt het wellicht beter om samen de stappen van de oriëntatiehulp door te nemen. Het belangrijkste is in ieder geval dat het uiteindelijk geleverde hulpmiddel positief bijdraagt aan de kwaliteit van leven.
De ontwikkeling van deze oriëntatiehulp heeft mij ook bewust gemaakt om de cliënt nog meer te betrekken bij de overwegingen van mijn advies’, licht Yolanda van den Elzen toe. Zij is ergotherapeut bij het Radboudumc en ziet in haar praktijk regelmatig cliënten die een armondersteuning of robotarm (gaan) gebruiken.
Volgende stap
‘Gelijk met de lancering van de oriëntatiehulp gaan we ook ergotherapeuten opleiden in het adviseren van armondersteuningen en robotarmen. De oriëntatiehulp is een van de in het project ontwikkelde tools die aan bod komen in deze scholing. Ook bij de scholing betrekken we gebruikers. Vervolgens onderzoeken we of de nieuwe, betere werkwijze ook doelmatiger is. Over ongeveer twee jaar hopen we daar positief verslag van te kunnen doen’, aldus Van der Heide.
- Bekijk de oriëntatiehulp voor arm- en handondersteuning
- Meer weten over hulpmiddelen? Bekijk de Vilans Hulpmiddelenwijzer
Deel deze pagina via:
