Samenwerken met mantelzorgers: hoe doe je dat?

Auteurs: Cecil Scholten

Op het In voor Mantelzorgcongres, dat wij samen met Movisie en het Ministerie van VWS op 4 juni organiseerden, stond het onderwerp 'Samenwerken met mantelzorg' hoog op de agenda. Samenwerken met mantelzorgers is voor professionals in zorg en welzijn belangrijk.

Vanuit de bijna 80 trajecten die in het kader van In voor Mantelzorg hebben plaatsgevonden, bleek dat gelijkwaardigheid mantelzorgers ontlast bij hun zorg. Dat helpt mantelzorgers en degenen voor wie zij zorgen! Dat betekent dat formele zorgers hun rol als expert erkennen, maar ook hen zien als familielid, collega en, inderdaad, soms ook als iemand die zelf ondersteuning heeft.

Als een mantelzorger niet in balans blijft, heeft dit uiteindelijk ook gevolgen voor degene voor wie gezorgd wordt.

Aansluiten bij behoeften en voorkeuren van mantelzorgers is erg belangrijk. 'Aansluiten bij behoeften en voorkeuren van mantelzorgers is erg belangrijk. Als een mantelzorger niet in balans blijft, heeft dit uiteindelijk ook gevolgen voor degene voor wie gezorgd wordt. En ook de informatie die mantelzorgers kunnen geven is zinvol voor goede zorg aan de cliënt', aldus Cecil Scholten, programmaleider van In voor Mantelzorg.

Verandering in de zorg

Veranderingen in zorg en welzijn staan inmiddels goed in de wettelijke steigers. ‘Dagelijks zijn vele professionals daarmee bezig; om de zorg dichter bij mensen te organiseren en (nog) meer uit te gaan van wat mensen zelf kunnen. De cultuur- en structuurverandering in zorgorganisaties is echter niet zomaar gemaakt. Een verandering voor de wijze waarop je je vak uitoefent en het vraagt om andere leidersschapsstijlen die je de professionele vrijheid geeft die nodig is bij het samenwerken met mantelzorg’, zo gaf programmaleider Anita Peters aan. In diverse workshops werden allerlei praktijkvoorbeelden gedeeld en ervaringen uitgewisseld. De presentaties van deze workshops zijn hieronder te vinden.

Het belang van goede mantelzorg

Minister Hugo de Jonge hield een inspirerende presentatie, waarin hij het belang van goede mantelzorg(ondersteuning) onderstreepte: ‘Als een naaste of geliefde in je omgeving ineens veel zorg nodig heeft, dan steek je de handen uit de mouwen. Je denkt er waarschijnlijk niet eens over, je doet het. Je kiest er nou eenmaal niet voor om mantelzorger te worden, dat wórd je. En je bent niet alleen; in ons land zijn er circa 4,4 miljoen mantelzorgers. Het is fijn voor jouw naaste geholpen te worden door iemand die ze echt kennen.'

Je kiest er niet voor om mantelzorger te worden, dat wórd je.

'Maar voor mantelzorgers kan het ook zwaar zijn. Als je bijvoorbeeld dag en nacht voor je echtgenoot met dementie moet zorgen, is het soms nodig dat je ook zelf een paar dagen ‘vrij’ hebt van de zorgtaken, respijtzorg. Er zijn veel verschillende vormen van ondersteuning beschikbaar voor mantelzorgers. We moeten er samen beter voor zorgen dat in elke gemeente respijtzorg beschikbaar is, mantelzorgers weten waar ze ondersteuning kunnen vinden en dat mantelzorgers en zorgprofessionals beter samenwerken. Dan kunnen mantelzorgers het mooie en belangrijke werk dat ze doen blijven doen.’