‘Onze zorg stopt niet wanneer het licht uit gaat’

De kennis en ervaring van zorgprofessionals is ook waardevol voor collega’s. Maar hoe zorg je ervoor dat die kennis overal terechtkomt? Vilans deelt graag een paar goede voorbeelden. Dit keer: Lekker Slapen bij het Zeeuwse Tragel.

Tekst: Mirjam Streefkerk

Misschien herken je het wel uit je eigen nachtdiensten: dwalende cliënten over de gangen, die daarbij zichzelf en andere bewoners uit hun slaap houden. En dat terwijl een goede nachtrust ontzettend belangrijk is. Voor de gezondheid van cliënten, maar ook om goed de dag door te kunnen komen.

Bij Tragel was de Innovatie-Impuls van het Ministerie van VWS de directe aanleiding voor het project Lekker Slapen, zo vertelt adviseur kwaliteit & innovatie Eva van Harn. De eerste vraag was: hoe kunnen we cliënten met een ernstig verstandelijke beperking helpen om overdag wel te ontspannen, maar daarbij niet in slaap te vallen? Vanuit die impuls kreeg Tragel twee multisensorische stoelen in bruikleen, onder meer om te voorkomen dat cliënten overdag middagdutjes zouden doen. Tragel heeft in Zeeuws-Vlaanderen en Walcheren zo’n 70 locaties voor zorg voor en ondersteuning van mensen met een beperking. Er werken ruim 800 mensen.

Van Harn: ‘Van de stoel zagen we niet direct een effect. Het gebruik ervan was vooral een bevestiging dat heel veel zaken impact hebben op een goede nachtrust. Hoe actief iemand is overdag, bijvoorbeeld. Maar ook: hoe lang iemand in bed ligt. Volwassenen hebben doorgaans aan acht uur slaap genoeg, maar veel mensen met een beperking liggen wel tien tot twaalf uur in bed. Is dat wel nodig?’

Slaaphygiëne

Reden genoeg dus het onderwerp verder uit te diepen. Van Harn: ‘We hebben toen met behulp van de Innovatie-Impuls een webinar georganiseerd over het onderwerp slaap en slaaphygiëne. Daar ging het over alles wat invloed heeft op je slaap: de activiteit en prikkels overdag en  omgevingsfactoren als geluid, licht en temperatuur. Slaaphygiëne gaat ook over de bedrituelen die de meeste mensen automatisch uitvoeren, maar voor mensen met een verstandelijke beperking is dat vaak lastiger. Daar hebben ze hulp bij nodig.’

Vanaf het begin betrok Van Harn een brede groep medewerkers bij het project Lekker Slapen, om zo zoveel mogelijk draagvlak te creëren. Bij de webinar betaalde zich dat uit: zo’n 50 medewerkers deden mee. ‘De webinar was in september en we zijn voor de zomer al begonnen met reclame maken’, vertelt Van Harn. ‘Het begon met een save the date, maar we plaatsten ook een artikelen met inhoudelijke informatie over slaap met een aanmeldknop voor het webinar. Ook stuurden we een ansichtkaart met wist-je-datjes over slaap naar alle locaties.’

Verschillende kanalen

Van Harns advies als je ook zoiets wil organiseren: verschillende kanalen en verschillende boodschappen gebruiken om mensen te bereiken. ‘Bij een webinar over communicatie van de Innovatie-Impuls leerde ik laatst dat je niet de medewerker naar de boodschap moet halen maar de boodschap bij de medewerker moet brengen. Dan moet je dus nadenken over hoe dat werk van zo iemand eruit ziet, wat zo iemand eerste ziet als hij of zij binnenkomt.’

De webinar heeft al een mooie effect, zo vangt Van Harn hier en daar op. ‘Sommige teams zijn aan het denken gezet en zijn nu bijvoorbeeld veel bewuster bezig met hoe ze sommige cliënten kunnen helpen met een betere nachtrust. Dat is precies wat we wilden bereiken.’

Het project Lekker Slapen blijft bestaan. Het project heeft zelfs een logo — een maantje naast het Tragellogo — en een motto: onze zorg stopt niet wanneer het licht uit gaat. Van Harn werkt nu met haar collega’s aan een campagne voor volgend jaar. ‘We vinden dit een belangrijk thema en willen het daarom structureel laten terugkomen. Hoe we dat precies gaan invullen weten we nog niet, maar het uitgangspunt is in elk geval dat medewerkers bewust proberen om de slaap bij hun cliënten te bevorderen.’

• Meer informatie over Lekker Slapen op het Kennisplein Gehandicaptensector.