Samen Beslissen bij MCL: “Maak ouderen bewust van hun rol in samen beslissen met regiobijeenkomsten”

In het project ‘Begeleide implementatie van samen beslissen met de TOPICS-SF’ van de NVKG en Vilans worden 19 ziekenhuizen begeleid bij het implementeren van de Samen Beslis Hulp op de Poliklinieken Geriatrie. Een aantal van hen hebben we geïnterviewd over hun ervaringen. Vandaag spreken we hierover met Wieke Heeringa, kwaliteitsfunctionaris en projectleider op het gebied van samen beslissen en Marjolijn Blaauw, klinisch geriater, van het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL).

Wieke en Marjolijn maken deel uit van de werkgroep die binnen het MCL bezig is met de implementatie van samen beslissen met de TOPICS-SF. Het team van het MCL maakte voor het eerst kennis met het project tijdens de Geriatriedagen. Marjolijn vertelt: “We waren geïnteresseerd, maar hadden niet meteen een beeld van wat het inhield. Later is er ook aandacht aan besteed in de NVKG-nieuwsbrief en werd een uitvraag gedaan welke ziekenhuizen in de voorhoede wilden lopen. Daarbij was er ook ondersteuning van Vilans en dat vonden we aantrekkelijk.” Wieke vult aan dat ze vervolgens rond december 2021 zijn gestart met het projectteam om te kijken hoe ze het op zouden gaan zetten.

Geïntegreerd in het patiëntenportaal 

In het MCL worden de vragenlijsten afgenomen op de polikliniek geriatrie. Ze worden digitaal verspreid: alle nieuwe patiënten ontvangen deze via het patiëntenportaal ‘mijnMCL’. Patiënten worden gevraagd om de lijst voor het eerste consult in te vullen. Ook met patiënten die mogelijk minder digitaal vaardig zijn, is rekening gehouden: “We bieden de mogelijkheid om de lijst samen met een naaste in te vullen en dat zien we vaak. Dat vinden mensen vaak prettig en hebben mensen soms ook nodig.”, aldus Marjolijn. Een deel van de patiënten vult de vragenlijst niet in, maar Marjolijn geeft aan niet te weten of het feit dat de vragenlijst digitaal is hier de oorzaak van is.

Een groot voordeel van het digitaal afnemen is dat de uitslagen uiteindelijk automatisch in elektronisch patiëntendossier (EPD) Epic komen. Wieke geeft aan dat het relatief weinig moeite kostte om dit te implementeren: “Volgens mij was het vrij snel geregeld; er zijn ook al andere PROM’s ingebouwd op andere poli’s.” In de spreekkamer worden de resultaten vervolgens samen met de patiënt besproken. In het MCL zijn hierover bepaalde werkafspraken gemaakt die inhouden dat zowel de verpleegkundigen als geriaters een deel van het gesprek voor hun rekening nemen. Voor het consult vindt dan even overleg plaats tussen de artsen en verpleegkundigen. Ook tijdens de overdracht is er een overlegmoment en aan het eind van het consult vindt nog een evaluatie plaats. Marjolijn geeft aan dat hier binnen het MCL  tijd voor is: “Mensen komen een dagdeel op de poli, want het consult duurt ongeveer twee uur. Dat maakt dat er meerdere momenten mogelijk zijn om te kijken waar we staan.” Marjolijn geeft aan dat ze het fijn vindt om aan het begin van het gesprek al in te gaan op het feit dat de patiënt de vragenlijst heeft ingevuld. 

In gesprek over samen beslissen met ouderen in de regio: een groot succes

Wat het MCL uniek maakt in hun deelname aan het project Begeleide implementatie van samen beslissen met TOPICS-SF, is dat zij als eerste een bijeenkomst met ouderen in de regio over het onderwerp hebben georganiseerd. Marjolijn geeft aan dat ze op dit idee kwamen dankzij de implementatietoolkit. Hierin stond namelijk het verzoek om contact op te nemen met een afdeling van de lokale KBO-PCOB en te kijken of er een bijeenkomst opgezet kon worden over samen beslissen. Het doel hiervan was om het bewustwordingsproces bij ouderen te stimuleren, zodat ze zich kunnen voorbereiden op hun eigen rol en bijdrage aan samen beslissen. “Dat heeft geleid tot een bijeenkomst over samen beslissen met een presentatie vanuit ons en een presentatie vanuit de KBO-PCOB over positieve gezondheid. Toen heeft de KBO-PCOB gevraagd of we dat nog een keer wilden doen en dat hebben we gedaan. Het was een bijeenkomst met ouderen en de reacties over samen beslissen waren positief en we hadden leuke gesprekken. Bij beide bijeenkomsten ging het ook over of digitaal invullen van de vragenlijst niet een beetje lastig was en of een papieren versie ook mogelijk was. Inhoudelijk kregen we ook feedback. En ook het gesprek over hoe mensen het zelf vinden als ze een rol krijgen in samen beslissen was heel positief.” 

Natuurlijk wordt ook het vraagstuk over het wel of niet digitaal invullen van de vragenlijsten door het MCL serieus opgepakt. “Bij de evaluatie moeten we nagaan hoe mensen de digitale lijst ervaren en of daar meer ondersteuning bij nodig is. Ik weet niet of we het meteen anders moeten doen hoor, want ik denk dat het ook wel voordelen heeft. Maar dat je er in ieder geval alert op bent. Het leek mensen soms best wel lastig om zelf die regie te pakken. Het is goed om je bewust te zijn dat het niet makkelijk is voor iedereen. Veel mensen zijn niet gewend dat je als patiënt mag beslissen in samenspraak met de dokter.” Voordeel van deze bijeenkomsten was volgens Marjolijn dat deze zaken besproken konden worden in een setting waarin mensen nog geen patiënt zijn. “Dan kun je er op een andere manier over praten.”

Het plan is om ook bij het team van het MCL te peilen hoe zij tegen de werkwijze aankijken. “In juni willen we alle gebruikers van de Samen Beslis Hulp vragen hoe zij de vragenlijst en manier van werken ervaren hebben. Dat gaat ook gepaard met een herhaling van de e-learning voor het team.”, aldus Marjolijn. Tot slot geeft ze aan dat het mooi is dat er in het MCL gewerkt wordt met een multidisciplinaire werkgroep bestaande uit geriaters, verpleegkundige en het secretariaat. “Het secretariaat maakt afspraken met de patiënten en belt ze en geeft aan dat de vragenlijst digitaal naar ze toe wordt gestuurd. Het is fijn dat het secretariaat betrokken is, want zij merken ook wat er goed gaat.”