Naar hoofdinhoud Naar footer

Open deuren zonder technologie, maar mét maatwerk

Gepubliceerd op: 08-07-2025

Het openen van de deuren: hoe pak je dat als zorgorganisatie het beste aan? Waar veel zorgorganisaties gebruikmaken van technologie, kijken ze bij zorgorganisatie Aafje Smeetsland vooral naar de bewoners zelf. Wat zijn de behoeftes van elke bewoner en hoe kunnen de deuren voor hen veilig open? Stap voor stap heeft de organisatie naar een open-deuren-beleid toegewerkt.

Bij Aafje Smeetsland kunnen niet alleen cliënten met geheugenproblemen terecht, maar ook cliënten die specialistische zorg nodig hebben. Bijvoorbeeld bij gedragsproblemen. Mandy van Helden is manager Zorg en Behandeling bij Aafje en vertelt dat deze gedragsproblemen steeds vaker voorkomen. Dit heeft te maken met het feit dat mensen over het algemeen steeds langer thuis blijven wonen. 'Mensen komen vaker in crisis binnen, bijvoorbeeld door het overlijden van een partner', licht Mandy toe. Om deze diverse groep cliënten de juiste zorg te bieden, heeft iedereen bij Aafje aandacht voor de inhoud en wordt er methodisch gewerkt. De medewerkers én de menselijke maat zijn bij Aafje van groot belang. Laurie den Braber is specialist ouderengeneeskunde bij Aafje en vertelt: 'Alhoewel wij absoluut niet tegen digitale innovaties zijn, doen wij het echt met alle medewerkers samen en tot nu toe is high-tech apparatuur niet nodig geweest.'

Over Aafje Smeetsland

Aafje is een zorgorganisatie in Rotterdam en omstreken waar mensen kunnen wonen, revalideren en logeren. Aafje heeft verschillende verpleeg- en verzorgingshuizen in Rotterdam en omstreken, waar Smeetsland er één van is. Locatie Smeetsland ligt in de wijk Rotterdam-IJsselmonde en is een psychogeriatrisch expertisecentrum voor kortdurend verblijf en langdurige zorg. De grootste groep bewoners woont er op een PG-afdeling, maar Smeetsland biedt ook zorgprogramma’s voor onder andere korsakov, gerontopsychiatrie en revalidatie.

Stap voor stap naar open deuren

Net als veel andere organisaties, is Aafje Smeetsland na de invoering van de Wet zorg en dwang aan de slag gegaan met het invoeren van een open-deuren-beleid. Hierbij zijn niet direct alle deuren geopend, maar zijn ze bij Aafje stap voor stap aan de slag gegaan. De eerste stap in dit proces was een bijeenkomst met alle betrokkenen om te sparren over het onderwerp. Hierbij was ruimte om zowel wensen als zorgen met elkaar te delen. Vervolgens zijn werkgroepen gemaakt voor de verschillende domeinen waarop men aan de slag moest, zoals techniek, zorginhoud en communicatie naar familie. In de communicatie met familie werden de familieleden van alle cliënten individueel benaderd en werd iedereen ook op de hoogte gehouden via de nieuwsbrief.

Toen het eenmaal tijd was om de deuren te openen, werden eerst alleen de afdelingsdeuren geopend. Ook waren deze niet direct de hele dag open, maar waren ze bijvoorbeeld rond etenstijd even dicht, zodat medewerkers geen moeite hadden om bewoners terug te vinden voor de maaltijd. Toen bleek dat dit weinig tot geen problemen opleverde, konden de tijden dat de deuren open waren verruimd worden. Zo bleek dat zelfs het openen van de deuren van 10 uur 's ochtends tot 9 uur 's avonds weinig tot geen problemen opleverde. 

Maatwerk voor open deuren

Voor het succesvol invoeren van het open-deuren-beleid, heeft Aafje Smeetsland eerst alle cliënten in kaart gebracht en is gekeken welke individuele behoefte er nodig was. Voordat ook de voordeur openging, zijn alle cliënten in groepen ingedeeld. Zo is er een groep die onbeperkt naar buiten kan, een groep die met tijdsregistratie naar buiten kan en een groep die onder begeleiding naar buiten kan. De medewerkers van de receptie spelen hierin een onmisbare rol; zij zien namelijk precies welke cliënten het gebouw verlaten.

Ook mensen met dementie kunnen nog iets nieuws leren, bijvoorbeeld een route met de hond wandelen.

Laurie den Braber, specialist ouderengeneeskunde

Ook kijken de medewerkers van Aafje goed naar waar een client zélf behoefte aan heeft. Niet iedereen heeft behoefte om ver van de locatie weg te gaan. Zo woont er bij Aafje Smeetsland bijvoorbeeld een cliënt die vooral graag naar rode auto’s op de parkeerplaats wil kijken. Voor cliënten die er wel graag op uit willen maar die niet alleen kunnen, is er de 'wandeltelefoon'. Via dit telefoonnummer wordt een welzijnsmedewerker gebeld, die vervolgens met de cliënt mee naar buiten gaat. Daarnaast is er op de locatie zelfs een hond aanwezig, die ook kan bijdragen aan vrijheid voor de cliënt. Laurie licht toe: 'Ook mensen met dementie kunnen nog iets nieuws leren, bijvoorbeeld een route met de hond wandelen.' Het is volgens Laurie dan ook vooral belangrijk om te checken wat iemand precies buiten wil gaan doen. Wil iemand echt wandelen of bijvoorbeeld alleen even buiten zijn om, zoals de meneer in het eerdere voorbeeld, naar auto's te kijken?

Webinar: Passende vrijheid

Tijdens de week van passende vrijheid organiseerde Vilans het webinar 'Passende vrijheid creëren met een goed ingerichte leefomgeving'. Bekijk het volledige webinar terug:

Maak het leuk

Ook vinden ze het bij Aafje belangrijk dat het voor cliënten leuk is om naar buiten te gaan, ook als dat betekent dat ze alleen de afdeling af gaan. Daarom zijn er in het gebouw bijvoorbeeld verschillende belevingshoeken gemaakt en zijn er plekken waar cliënten kunnen bewegen. Ook is er een brasserie waar ze terechtkunnen voor een kop koffie en iets lekkers. In het hart van het gebouw bevindt zich daarnaast de binnentuin waar cliënten op een van de bankjes kunnen genieten van het groen. Kortom: met aandacht voor de individuele bewoners en een prettig ingericht gebouw heeft Aafje met succes de deuren geopend.

Deel deze pagina via:

Stel je vraag aan