WonenPlus magneetorganisatie dankzij goed werkgeverschap
‘Een tevreden medewerker is een tevreden cliënt. En dan heb je ook geen arbeidsmarktprobleem. Dat is geen hogere wiskunde, maar fatsoenlijk werkgeverschap’, is de overtuiging van bestuurder Will Linssen van WonenPlus in Geleen.
WonenPlus zorgt in Zuid- en Midden-Limburg met ruim 200 medewerkers op negen locaties voor 200 cliënten met een verstandelijke beperking en bijkomende psychiatrische - of verslavingsproblematiek. De organisatie werkt volgens het regionale Zorgkantoor van VGZ in een zeer krappe arbeidsmarkt, die nog krapper zal worden. Vooral de doelgroep waar WonenPlus voor zorgt, neemt door de complexiteit van de samenleving toe. ‘Daarom moeten we met elkaar proberen de toekomst een stapje voor te zijn’, zegt zorginkoper Hanneke Teeuwen.
Daar lijkt WonenPlus goed in te slagen. Ondanks de krapte weet deze zorgorganisatie medewerkers te behouden en aan zich te binden. ‘We worden wel eens een magneetorganisatie genoemd’, zegt bestuurder Linssen. ‘Voor alle vacatures op elk niveau hebben we keuze in sollicitanten, ook als we met een nieuw team voor specialistische doelgroepen starten.’
Dat is niet in een dag en een nacht opgebouwd. Medio 2018 begon Linssen als bestuurder bij de Geleense organisatie, die door zijn voorganger voor een faillissement was behoed. ‘De organisatie werd toen top-down gestuurd, de salarissen lagen onder landelijk niveau en er was een tekort aan vaste formatie. Van de PNIL-kosten, personeel niet in loondienst, schrok ik toen ik begon.
Per locatie hebben we toen nieuwe berekeningen van zorgzwaarte, formatie, verzuim en verlof gemaakt en daarbovenop 25 procent gezet om zelf in te zetten. Ook mocht er vanaf 1 juli 2019 geen ZZP-er meer over de vloer komen. Dat was rigoureus en gaf reuring, ook bij de OR, maar na een paar maanden bleek dat het prima verliep. Meerdere ZZP-ers namen het aanbod aan om bij ons in dienst te komen’, vertelt Linssen. Zo’n vaste formatie biedt volgens zorginkoper Teeuwen een groot voordeel: ‘We weten wat het allerbelangrijkste is voor cliënten in de gehandicaptensector: vaste gezichten en stabiele teams.’
Werken vanuit de bedoeling
Ook ging WonenPlus werken vanuit een nieuwe basisvisie: ‘We zijn het ‘werken vanuit de bedoeling’ van Wouter Hart in de hele organisatie gaan toepassen. Daarin maak je de systeemwereld ondergeschikt aan de leefwereld. Ons vertrekpunt werd de cliënt als de belangrijkste persoon in de organisatie en de cliënt-begeleider als het belangrijkste koppel. De ondersteunende diensten zijn faciliterend aan de zorgprofessional, die tevens eigenaarschap kreeg. Verder ging het merendeel van de protocollen overboord, behalve het medisch-verpleegkundig protocol. Jaargesprekken vervingen we door begeleide intervisie volgens de FIT-methode.’
Medewerkers kregen ook betere arbeidsvoorwaarden. Linssen: ‘We zijn fatsoenlijk gaan honoreren door de salarissen gelijk te trekken met de landelijke benchmark. De woon-werkvergoeding staat inmiddels op een onbepaald aantal kilometers. Wie meer uur wilde werken, kon een groter contract krijgen, zonder versnipperde uren. Medewerkers gaven vooral aan dat ze een betere werk-privébalans wilden. Nu roosteren ze zelf en zorgen wij voor voldoende formatie, die we na evaluatie ook kunnen ophogen.’
Wennen
Aan het eigenaarschap moesten medewerkers wennen, erkent Linssen. ‘In het begin zeker. Ze voelden zich handelingsverlegen bij niet-reguliere handelingen en belden dan regelmatig met hun leidinggevende. Maar je mag gewoon zelf handelen, je wordt gesteund en er niet erop afgerekend. Dat betekent niet dat we met zelfsturende teams werken, maar met teamleiders die de professionals aandacht geven. Toch is een klein aantal medewerkers afgehaakt en dat gebeurt nog wel eens; zij missen structuur.’
Goed werkgeverschap betaalt zich bij WonenPlus terug in naamsbekendheid en effectieve mond-tot-mondreclame. De gehandicaptenorganisatie werkt niet met recruiters. ‘Daar ben ik trots op, maar het is niet mijn verdienste, maar die van de medewerkers die zorgen dat de organisatie tot bloei komt. Het helpt dat we meteen een contract voor onbepaalde tijd geven en 25-plussers in de BBL-opleiding gelijk een normaal salaris aanbieden. Dertig procent van ons nieuwe personeel komt via zij-instroom binnen, met weinig uitstroom. Alles bij elkaar kost het wel wat, maar het levert ook veel op. En de kosten gaan altijd voor de baten.’
Good practice
Het Zorgkantoor van VGZ in Noord- en Midden-Limburg helpt organisaties als WonenPlus om modern werkgeverschap vorm te geven. Hanneke Teeuwen: ‘Zij zien goed werkgeverschap als iets van de organisatie zelf, maar ze willen wel graag ondersteuning in de transformatie die nodig is in de gehandicaptensector. Dat doen wij door Good practices op te halen en te delen’ (zie kader). WonenPlus is zo’n goed voorbeeld. Bestuurder Linssen is er op het moment dat het ertoe doet, zoals tijdens ingrijpende life events en als het gaat om werk-privébalans. Ook geeft hij medewerkers autonomie en regelvrijheid en betrekt hij hen bij goed werkgeverschap. Daarin is vooral de cultuur belangrijk, waarin medewerkers, verwanten, mantelzorgers en vrijwilligers allemaal betrokken worden bij een open en eerlijk gesprek in een veilige sfeer.’
De rol van VWS in het arbeidsmarktvraagstuk
Senior beleidsmedewerker Gehandicaptenzorg, Anouk Segond van Banchet: “Vanuit het ministerie vinden we het belangrijk om het arbeidsmarktvraagstuk met goed werkgeverschap te beantwoorden. Een breed in de organisatie gedragen visie op goed werkgeverschap vanuit vertrouwen en ruimte voor cultuurverandering. In de Toekomstagenda Gehandicaptenzorg hebben we dat gevat in ‘boeien, binden en benutten’ van medewerkers. Daarin is anders werken en anders organiseren heel belangrijk. Dat kan door ruimte te geven aan de medewerker, want die levert de kwaliteit die jij als organisatie aan de client wil geven. Dus ruimte voor vakmanschap, je mogen uitspreken en je veilig voelen in je organisatie.
Met de Toekomstagenda geeft VWS ondersteuning aan vernieuwing. Onder andere voor de implementatie van technologie en innovatie. Om te bereiken dat technologie de potentie heeft om mensen met een beperking zo veel mogelijk eigen regie te geven en zo zelfredzaam mogelijk te kunnen zijn. En voor het leveren van persoonsgerichte zorg. Met het vernieuwingstraject Begeleiding à la carte is er ruimte om via toepasnetwerken van elkaar te leren, met hulp van praktijkexperts en een coach van Vilans. VWS maakt verder mogelijk dat regionale ondersteuners vanuit het programma RegioKracht verbindingen leggen in de regio en regionale samenwerking aanjagen, ook om in lastige dossiers samen verder te komen dan alleen en de transitie naar toekomstbestendige gehandicapten zorg een zetje in de goede richting geven.”
Tips van VWS aan zorgorganisaties
- Vernieuwing vraagt soms om het lef om oude tradities los te laten.
- Laat je niet verassen door wat er in de toekomst op je pad komt, bereid je er samen op voor.
- Denk in mogelijkheden, vind het wiel niet opnieuw uit, zoek elkaar daarin op en geef het aan ons door als je dan nog tegen belemmeringen aanloopt.
Zo ondersteunt het VGZ Zorgkantoor modern ondernemerschap
Het Zorgkantoor van VGZ in Noord- en Midden-Limburg speelt een rol in goed werkgeverschap door regionale zorgorganisaties te inspireren, motiveren en te verbinden. Dat doet het met Good practices. Als onderdeel van het inkoopbeleid delen ze goede voorbeelden in de regio, door deze te beschrijven, ambassadeurs in te zetten en kennissessies en events te organiseren. Dat gebeurt ook aan Regiotafels en in samenwerkingsverbanden. Dat kan gaan om goede voorbeelden over zelfroosteren, administratieve lastenverlichting, aandacht geven aan het thema ‘leefbaar leven’ (bijvoorbeeld inzet van een anonieme budgethulp), zij-instroom of tips over het behouden van jonge nieuwe zorgprofessionals.
Tips van VGZ Zorgkantoor aan zorgorganisaties
- Zorg voor een open, gelijkwaardige dialoog en autonomie en regelvrijheid voor medewerkers.
- Durf administratief te vereenvoudigen en focus op wat echt van waarde is in het werk.
- Realiseer je dat je als bestuurder meer impact hebt dan je denkt (voorbeeldgedrag).
- Ga voor inspiratie ook eens kijken in een andere regio of een andere branche.
Meer weten
Deel deze pagina via:
