Naar hoofdinhoud Naar footer

Behoeftes van zorgzame burgers zijn heel divers

Gepubliceerd op: 23-05-2025

We spreken steeds vaker over een beroep doen op 'de zorgzame burger'. Maar wat hebben mensen nodig om het zorgen vol te blijven houden? Welke vragen hebben de mensen die langdurig voor iemand zorgen? En welke kennis en informatie helpt bij de zorg voor die ander? Daarover is Vilans met zorgzame burgers in gesprek gegaan. De komende weken delen we inzichten uit deze gesprekken. In dit artikel staat het eerste inzicht van deze serie centraal, namelijk: 'De zorgende burger bestaat niet: zoveel mensen, zoveel (zorg)situaties'.

We weten dat er zeker bereidheid bestaat om voor elkaar te zorgen. Zo blijkt uit onderzoek, uitgevoerd door Bureau50, dat het merendeel (72%) van de vijftigplussers een ander minimaal een keer per week wil helpen. In ons land zorgen miljoenen mensen voor iemand in hun omgeving. Als mantelzorger voor een partner of kind, als vrijwilliger voor een buurvrouw, of als een betrokken bewoner voor mensen uit de buurt.

Zoveel mensen, zoveel wensen

Uit de verhalen van de tientallen mensen die we hebben gesproken, blijkt dat er veel verschillen zijn in vragen en informatiebehoeftes. De behoefte hangt af van de specifieke situatie waar iemand zich in bevindt. Voor wie zorg je? Hoe intensief ervaar je dat? Hoe lang is jouw zorg nodig? En ook: hoe goed weet je de weg al in het zorglandschap? De ene persoon heeft behoefte aan begeleiding van iemand die je bij de hand neemt. De ander wil zich vooral voorbereiden op later. En weer een ander wil vooral praktische informatie ontvangen. De belangrijkste conclusie is dan ook dat er vooral ondersteuning op maat nodig is.

Aan de hand genomen worden

In dit artikel lichten we een deel van de persoonlijke verhalen uit die de grote verschillen in zorgbehoefte laten zien. Zo vertelt Soraya aan ons: 'Een paar jaar geleden kreeg mijn man een herseninfarct. Van de ene op de andere dag stond ons leven op zijn kop. Nadat hij thuiskwam uit de revalidatie-instelling moesten we uitzoeken hoe het leven weer vorm te geven. Ik heb toen echt gemist dat iemand met een helikopterview met ons meedacht over wat er allemaal bij komt kijken. Ik had zo graag iemand gehad die ons een tijdje aan de hand kon nemen.'

Hulp bij lastige gesprekken met mijn ouders

Xenia vertelt: 'Mijn moeder heeft steeds meer beperkingen als gevolg van een hersenaandoening. Ik vind het lastig om met mijn ouders in gesprek te gaan over de toekomst. Ik kan het niet zomaar met hen hebben over het verhuizen naar een zorginstelling. Dat ligt heel gevoelig. Soms slaat mijn vader mijn hulp af, maar het zou kunnen dat hij dat doet om mij te ontlasten. Wat ik me afvraag: Waarom word ik niet net als mijn ouders automatisch uitgenodigd bij het multidisciplinaire overleg? En waarom krijgen alle 65-plussers niet gewoon een brief waarin staat dat ze een aantal zaken van hun toekomst moeten overdenken en bespreken met naasten?'

Behoefte aan begrip

Omar zorgt voor zijn broer die een meervoudige beperking heeft: 'De zorg wordt steeds zwaarder nu mijn ouders zelf ook ouder worden. Hulp vragen van thuiszorg is nog geen optie. Het zorgen voor een familielid is de taak van de familie, niet iets wat we willen overdragen aan anderen. Wat me wel raakt is de impact op mijn gezin. De zorg vraagt veel tijd, tijd die ik niet kan besteden aan mijn kinderen. Ook is mijn rol als mantelzorger niet goed te combineren met mijn baan. Ik moet soms onverwachts naar huis voor een noodgeval met mijn broer. In het begin had mijn baas daar begrip voor, maar hoe vaker het gebeurde, hoe minder ik begrepen werd. Wat mij zou helpen is begrip van anderen om mij heen. Dat mensen snappen wat het betekent om mantelzorger te zijn.'

Praktische informatie: waar heb je recht op?

Imane vertelt: 'Heel veel mensen hier in de wijk weten niet waar ze terecht kunnen voor hulp. Of ze weten niet waar ze recht op hebben als ze zorg nodig hebben. Dan ga ik voor ze bellen.' Ze belt bijvoorbeeld met de gemeente. Of ze zoekt het op, op internet. Dat doet ze voor haar eigen ouders. En ook voor de buurvrouw. 'Heel vaak weet ik het eerst ook niet, maar dan ga ik net zo lang bellen en zoeken totdat ik erachter kom. Daar ben ik soms heel veel tijd mee bezig.'

Waarom dit artikel?

We realiseren ons dat er al ontzettend veel mensen zijn die met toewijding en liefde zorg verlenen, binnen én buiten het professionele domein. Hun inzet vormt het hart van een zorgzame samenleving zoals die nu al bestaat. Tegelijkertijd zien we dat de wereld om ons heen verandert en dat dit nieuwe vragen oproept. Vragen die niet alleen de zorg raken, maar ons allemaal. De beweging naar een toekomstbestendige, zorgzame samenleving vraagt dus om verandering: van de zorg én van de samenleving zelf. Met kennis willen wij bijdragen aan die beweging. Heb je zelf mooie ideeën, voorbeelden, of ben je geïnteresseerd in een samenwerking? Neem dan gerust contact met ons op.

Deel deze pagina via:

Stel je vraag aan