Bril 3: Continu leren en ontwikkelen

Hoe haakt het aan op de beschreven bril (welk onderdeel)?

Bril 3 richt zich op het benutten van ervaringen, kennis en data, maar vaak ontbreekt het inzicht hierin. Om meer bewustwording te creëren over reflectie en het benutten van deze bronnen, is het essentieel om inzichtelijk te maken hoe er wordt geleerd en verbeterd in de zorgpraktijk. Diverse meetinstrumenten zijn beschikbaar, afhankelijk van doelgroep en focus. Het artikel 'Meten van leren en verbeteren in de zorg' biedt een duidelijk overzicht van deze instrumenten, waardoor gepaste acties kunnen worden ondernomen.

Wat is het doel?

Het creëren van een uitgebreid overzicht van alle gebruikte kwantitatieve meetinstrumenten en de praktijkervaringen hiermee, zodat professionals, onderzoekers en onderwijzers die leren en verbeteren inzichtelijk willen maken, hieruit kunnen putten en geïnformeerde keuzes kunnen maken.

Wat is de doelgroep?

Professionals uit de praktijk, onderzoekers en onderwijzers.

Wat voor soort product is het (poster, inspiratie-instrument, workshop, scholing)? Hoe zit het met de toegankelijkheid en beschikbaarheid?

Het betreft een artikel.

Hoe je gebruik je dit in de praktijk?

Het artikel biedt een gedetailleerd overzicht van diverse meetinstrumenten. Dit overzicht omvat de naam van het instrument, het onderwerp, het aantal items waaruit het instrument bestaat, de doelgroep en de setting waarin het wordt toegepast. Hierdoor kunnen professionals, onderzoekers en onderwijzers in een oogopslag geschikte instrumenten identificeren en toepassen in de praktijk. Dit voorkomt dat zij zelf uitgebreid literatuuronderzoek moeten verrichten. In plaats daarvan kunnen zij gebruikmaken van dit overzicht, waardoor het niet nodig is om het wiel opnieuw uit te vinden en er geen nieuwe zoektocht hoeft te worden ondernomen naar instrumenten die leren en verbeteren in de praktijk kunnen meten.

Ondersteunende literatuur

Verbeek F., Leendert van A., Vught van A. (2022) Meten van Leren en Verbeteren in de praktijk. O&G. https://doi.org/10.24078/oeng.2022.9.129094

Hoe haakt het aan op de beschreven bril (welk onderdeel)?

Bril 3: continu leren en ontwikkelen. Het sluit aan bij de onderdelen: het ontwikkelen van een reflectieve en teamgerichte leercultuur en het gebruik van EBP van bril 3. Daarnaast draagt het ontwikkelen van een leercultuur waarin kwaliteitsverbetering op basis van EBP bij aan het nemen autonomie en het ondersteunt de ontwikkeling van leiderschap bij verpleegkundigen.

Wat is het doel?

Het ondersteunen van verpleegkundige teams in het ontwikkelen van leercultuur waarin kwaliteitsverbetering op basis van EBP centraal staat.

Wat is de doelgroep?

Verpleegkundige teams

Wat voor soort product is het (poster, inspiratie-instrument, workshop, scholing)? Hoe zit het met de toegankelijkheid en beschikbaarheid?  

• Poster om teams te begeleiden bij het verbeteren van de kwaliteit van zorg op basis van EBP.
• Beschikbaarheid: Open Access
• Via: Het creëren van een leercultuur voor Evidence-Based Quality Improvement – Radboud EDIT en Zorg voor Beter  

Hoe je gebruik je dit in de praktijk?

Door de stappen op de poster te volgen kunnen veranderpunten uit de verpleegkundige praktijk systematisch en volledig aangepakt. Door de stappen vaker te doorlopen, bij nieuwe verbeterpunten, wordt toegewerkt naar een leercultuur waarin kwaliteitsverbetering op basis van EBP centraal staat.

De poster kan digitaal worden ingevuld, door hem bijvoorbeeld op een groot scherm te projecteren. Of je kan de poster uitprinten en de lege vlakken met de hand invullen. Daarna kan hij worden opgehangen in bijvoorbeeld een teampost.

Ondersteunende literatuur

• Begeleidend artikel NL: Open Access: OenG | Het creëren van een leercultuur voor Evidence-Based Quality Improvement
• Wetenschappelijk artikel ENG: Open Access. Facilitating an Evidence‐Based Quality Improvement Learning Culture in Nursing Teams Through Coaching and Identification of Key Influencing Factors: An Action Research Approach - Giesen - Journal of Advanced Nursing - Wiley Online Library

Hoe haakt het aan op de beschreven bril (welk onderdeel)?

(Zorg)medewerkers kunnen veel leren van de wijze waarop zij hun taken uitvoeren, problemen oplossen en de dilemma’s die zij in hun dagelijkse werk ervaren. Ook kunnen zij veel leren van (ervarings)verhalen van cliënten. Het delen van verhalen over het werk en situaties die zij daarin tegenkomen zet aan tot reflectie: wat gebeurde er precies? Hoe heb ik gehandeld, wat ging daarbij goed en wat had ik anders kunnen doen? Het gesprek hierover met collega’s leidt tot wederzijds begrip, samen leren van ervaringen en tot nieuwe afspraken of verbeteracties.

Wat is het doel?

Leren van ervaringen uit de dagelijkse praktijk, komen tot betere samenwerking in het team, signaleren van verbeteracties en stimuleren van reflexiviteit in teams en de organisatie en trots kunnen zijn op wat goed gaat. 

Wat is de doelgroep?

Zorgteams, maar ook managementteams, beleidsteams

Wat voor soort product is het (poster, inspiratie-instrument, workshop, scholing)? Hoe zit het met de toegankelijkheid en beschikbaarheid?

• Er zijn verschillende werkvormen voor het delen van verhalen. Deze verschillende werkvormen zijn te vinden op de website van Waardigheid en trots voor de toekomst: Verhalende methoden voor werken aan kwaliteitsverbetering.
• Daarnaast is er op deze website een concrete werkvorm te vinden waarmee teams verhalen kunnen delen en kunnen leren van verhalen: Werkvorm: ‘Het delen en leren van verhalen’. 

Hoe je gebruik je dit in de praktijk?

• Verhalen kunnen (volgens een methode) in een teamoverleg worden gedeeld. Waar vervolgens op wordt doorgevraagd en van wordt geleerd. Ook kunnen er (verbeter)acties worden afgesproken.
• Ook kunnen verhalen in een interview vorm worden verzameld en kunnen de verhalen worden geanalyseerd. Op deze manier kunnen rode draden worden gedestilleerd voor bijvoorbeeld verbeteracties of beleidsvorming.

Ondersteunende literatuur

Opinie: Verhalen zijn onmisbaar voor mensgerichte, passende ouderenzorg - Zorgvisie

Hoe haakt het aan op de beschreven bril (welk onderdeel)?

Bril 3 richt zich op het benutten van elkaars ervaringen, kennis en data. Om dit effectief te doen, is het gebruik van evidence based practice (EBP) essentieel. Maar hoe pak je dit aan? Wat houdt EBP precies in? Wat kun je zelf doen en hoe implementeer je het in een team?

Het handboek 'EBP voor zorgteams in verpleeghuizen' beantwoordt deze vragen en begeleidt je door de stappen van EBP. Daarnaast richt het zich op hoe een professional een EBP-cultuur kan realiseren binnen een afdeling, waardoor het een teamproces wordt in plaats van een individueel proces.

Wat is het doel?

Het verbeteren van de kwaliteit van zorg voor bewoners door het toepassen van (EBP). Dit omvat het gebruik van het digitale handboek 'EBP voor zorgteams in verpleeghuizen', dat zorgverleners, kwaliteitsmedewerkers en managers voorziet van praktische tips, tools en informatie om een EBP-cultuur te ontwikkelen binnen zorgteams in verpleeghuizen.

Wat is de doelgroep?

Zorgprofessionals, kwaliteitsmedewerkers en managers van (zorg)organisaties van verpleeghuizen. De inzichten zijn ook bruikbaar voor professionals in andere zorgorganisaties! 

Wat voor soort product is het (poster, inspiratie-instrument, workshop, scholing)? Hoe zit het met de toegankelijkheid en beschikbaarheid?

Het is een handboek en vrij toegankelijk. Het digitale handboek omvat handige tips, tools en informatie voor het werken met EBP.

Hoe je gebruik je dit in de praktijk?

Het handboek begeleidt je door middel van verschillende vragen naar de focusgebieden waarin je geïnteresseerd bent. Vervolgens biedt het handboek tips, tools en duidelijke informatie om je tot actie aan te zetten. Dit kan variëren van het verdiepen in EBP tot het implementeren van een EBP-leer- en werkcultuur in de praktijk. Afhankelijk van jouw vraag of interesse, biedt het boek praktische hulpmiddelen om direct in de praktijk toe te passen. Hierbij staat de cyclische verbetermethodiek (PDDOEN) centraal.

Ondersteunende literatuur

• Zorg voor Beter (z.d.) Handboek EBP voor zorgteams in verpleeghuizen
• HAN (z.d.) Handboek EBP voor zorgteams in verpleeghuizen
• HAN (z.d.) EVIDENCE 2.0
• Lovink, M., Peeters, M., van de Wouw, A. et al. EBP-coach in het verpleeghuis. TVZ verpleegkd prakt wet 132, 47–51 (2022).
• Lovink, M. H., Verbeek, F., Persoon, A., Huisman-de Waal, G., Smits, M., Laurant, M. G. H., & van Vught, A. J. (2022). Developing an Evidence-Based Nursing Culture in Nursing Homes: An Action Research Study. International journal of environmental research and public health, 19(3), 1733.

Hoe haakt het aan op de beschreven bril (welk onderdeel)?

Bril 3: continu leren en ontwikkelen

De handleiding richt zich op blijvend samen leren en veranderen in de zorg. Deze focus sluit zo aan bij bril 3 van de lerende en innoverende organisatie.

Wat is het doel?

De handleiding is gemaakt om zorgprofessionals en patiënten na te laten denken wat passende patiëntgerichte zorg is. Het gaat in op wat nodig is, wat er geleerd kan worden van de successen en wat er anders kan.

Wat is de doelgroep?

Zorgprofessionals en patiënten

Wat voor soort product is het (poster, inspiratie-instrument, workshop, scholing)? Hoe zit het met de toegankelijkheid en beschikbaarheid? 

• Het betreft een doorklikbare handleiding, met inzichten uit 13 projecten van de ZonMw-programmalijn Leren en verbeteren
• Beschikbaarheid: Open Access
• Via: Handleiding-leren-en-verbeteren-in-de-zorg-2024-516012519.pdf

Hoe je gebruik je dit in de praktijk?

In de handleiding wordt stap voor stap uitgelegd hoe leren en veranderen een continu proces kan worden. Daarnaast geven ervaringsverhalen inspiratie hoe organisaties aan de slag zijn gegaan met continu leren en verbeteren. De handleiding heeft vier hoofdonderdelen. Namelijk:

1. Doelen
2. Voorbereidingen
3. Activiteiten
4. Lessen en verandering 

De handleiding bevat 89 pagina’s en is hiermee een uitgebreide tool.

Ondersteunende literatuur

Via de website van ZonMw kunnen de 13 projecten, uit de programmalijn 'Leren en verbeteren', en hun output worden ingezien. Daarnaast worden in de tool ook ervaringsverhalen uit deze projecten gegeven.