‘Doen of Waarheid’ voor kwetsbare mensen dankzij co-design
De eindgebruiker meenemen in het gehele ontwerpproces, van wensen en behoeften tot aan ontwerp en creatie. Deze essentie van co-design paste TU-student Emma Driesse toe bij Vilans en zorgorganisatie Surplus met de ontwikkeling van het ‘Truth or Dare’-zorginstrument, waarmee cliënten op afstand geprikkeld worden om te reflecteren en bewegen.
Driesse volgt de Master Industrial Design aan de TU Eindhoven. Ze vertelt over de eerste stappen bij de ontwikkeling van haar instrument. ‘Ik deed een eerste stage bij Philips over oplossingen voor bariatrische operaties, oftewel maagverkleiningen. Het geval wil dat veel mensen na zo’n ingreep vaak met name voor de mentale kant weinig begeleiding krijgen en dat er na zo’n operatie regelmatig problemen met het zelfbeeld ontstaan. Want de fysieke veranderingen na deze ingreep volgen vrij snel, maar het mentale zelfbeeld verandert niet zo snel. Men herkent zichzelf niet meer en de verwachte hernieuwde zelfverzekerdheid blijft vaak uit.’
Wat het is
Om patiënten na een operatie te ondersteunen in hun revalidatie, ontwikkelde Driesse het eerste prototype van de ‘Truth or Dare’-zorgtool. Het is een soort bord waar om de zoveel tijd een blokjes uit vallen met of ‘truth’ of een ‘dare’. ‘Het idee is dat de ‘dare’-kant een fysieke opdracht geeft aan de gebruiker en de ‘truth’-kant een opdracht voor zelfreflectie biedt. De testfase waarbij een voormalig patiënt met het bord werkte leverde positieve feedback op. Het bleek dat mensen veel eerder de opdrachten gingen doen via een vallend kaartje dan als de suggesties bijvoorbeeld via de mail zouden komen. ‘Er is een barrière om een de laptop openklappen en om zogezegd ‘huiswerk’ te moeten doen. Truth or Dare verkleint de barrière.’
Tweede prototype
Tijdens een stage bij Vilans en Surplus kan Driesse verder werken aan haar ontwerp en prototype van de ‘Truth or Dare’. Danique Vette is business developer bij Surplus en werkte met Driesse samen aan de ontwikkeling van het tweede prototype. Zij vertelt: ‘Surplus heeft een onderdeel voor welzijnszorg aan allerlei soorten cliënten. We helpen mensen bijvoorbeeld met eenzaamheidsklachten, mensen die te maken hebben met een zware scheiding of met stalking, het is heel divers. Die cliënten kunnen we een beperkt aantal afspraken met een begeleider aanbieden. Het instrument van Emma leek ons passend om mensen ook buiten de begeleidingsafspraken te laten werken aan de oplossing van hun problemen.’
Waarde in de praktijk
Vette vervolgt: ‘Vooral het design thinking en co-design-gedeelte van deze opdracht was heel interessant. Medewerkers zijn met co-design gaan mee ontwerpen in een workshop en rollenspel. Je ziet dan meteen de waarde daarvan. Zo blijken niet alle cliënten en medewerkers de Engelse taal onder de knie te hebben en dat daarom een Nederlandse titel passender was. ‘Truth or Dare’ werd al snel vervangen door ‘Doen of Waarheid’. Bovendien wordt het bord in het tweede prototype een kastje waar geen blokjes meer uitkomen maar kaartjes. Ook blijkt dat toch niet iedereen over een computer beschikt en daarom was het fysieke van het kastje hier ook een pluspunt. De drempel om je laptop open te klappen wordt door sommige cliënten ook als hoog ervaren namelijk.’
Focus en houvast
Uiteindelijk blijkt het kastje waar om de tijd kaartjes uitvallen om een mindfulness-opdracht te doen zoals een boswandeling of opdrachten zoals ‘neem tien minuten voor jezelf’ positief te werken boven op het bestaande aanbod van welzijn. Vette: ‘We zien dat veel gebruikers het doen in voorbereiding op hun gesprek met de begeleider. Dat biedt ze meer focus en houvast tijdens het gesprek. Zeer interessante resultaten dus.’ Wat er verder met de vinding gebeurt zal de tijd leren, Driesse kijkt in ieder geval terug op een succesvolle stage bij Vilans en Surplus. ‘Mijn hoop is dat er later nog een kans komt om het concept verder uit te maken en geschikt voor gebruik in de hele zorg- en welzijnssector.’
Co-design
Het is belangrijk om de eindgebruiker en andere betrokkenen iteratief mee te nemen in het gehele ontwerpproces: van wensen en behoeften, ontwerp tot validatie. In het ontwerpgericht werken houden we rekening met het individu en de context. We vragen alle relevante stakeholders om mee te denken en we betrekken partijen die met technologische vernieuwing bezig zijn, ook partijen die de zorg betalen en partijen die toezicht houden op de zorg. Voor het succesvol ontwerpen en implementeren van digitale zorg gebruiken wij het Honingraatmodel en de methode Zinvol Uitproberen is daar een onderdeel van.
Deel deze pagina via:
