Gepubliceerd op: 04-12-2025
Mensen met een verstandelijke beperking moeten, net als iedereen, 24 uur per dag medische zorg kunnen krijgen. Hun woonplek of zorgpakket moet daarin niets uitmaken. Op die manier werkt gehandicaptenorganisatie ’s Heeren Loo aan goede medisch zorg voor haar cliënten.
Tijdens de MGZ Netwerkdag geven programmamanager Florien Spittuler en senior beleidsmedewerker Marjolein van Os van ’s Heeren Loo een presentatie. Ze vertellen deelnemers over de uitdagingen en mogelijke oplossingen. Met 16.000 cliënten is 's Heeren Loo de grootste zorgaanbieder in de verstandelijk gehandicaptenzorg in Nederland. 'Onze organisatie heeft altijd al de meer complexe cliënten gehad. Nu is bijna de helft boven de 50 jaar. Maar we hebben ook veel jonge cliënten en mensen met een licht verstandelijke beperking', vertelt Florien. Bij de organisatie werken 17.000 mensen.
Bij 's Heeren Loo werken meer dan 1200 behandelaren en specialisten. Florien en Marjolein laten op het scherm een aantal medische functies zien. Zo zijn er bijna 26 fulltime functies voor artsen verstandelijk gehandicapten (afgekort arts VG). Ruim 15 fulltime banen voor verpleegkundig specialisten en ruim 2 fulltime banen voor huisartsen (huisartsen niet in loondienst zijn daarbij niet meegerekend). Alle zorgprofessionals zijn verdeeld over 13 medische diensten in de regio. Die zijn gekoppeld aan de woonzorgparken van 's Heeren Loo.
Naast inwonende cliënten kunnen ook thuiswonende cliënten terecht bij 's Heeren Loo. Net als mensen met een beperking die bij andere organisaties wonen. 'We vinden het belangrijk dat iedereen dezelfde toegang heeft. We weten dat we een luxepositie hebben met 26 fulltime banen voor artsen voor verstandelijk gehandicapten. Wel is het zo dat sommige regio's meer artsen in hun behandelteam hebben dan andere regio's. Soms heeft een regio maar één of anderhalve fulltime baan voor een arts VG. Net zoals dat met de huisartsen zo is. Dat maakt het kwetsbaar', legt Florien uit.
'De verpleegkundig specialisten spelen samen met de verpleegkundigen een grote rol in wat we "stepped care" noemen', zegt Florien. 's Heeren Loo ziet stepped care als een goede manier om te zorgen dat er in de toekomst ook nog goede zorg is. 'De meeste medewerkers zijn opgeleid als begeleider. Zij kunnen de ondersteuning van de verpleegkundige en verpleegkundig specialist goed gebruiken', vertelt beleidsmedewerker Marjolein van Os. 'Begeleiders spelen een belangrijke rol in het herkennen van gezondheidsproblemen.'
De verpleegkundigen die horen bij een woonlocatie werken als begeleider. Marjolein: 'Ze hebben bij ons nog niet altijd de rol van verpleegkundige. Om dat te verbeteren experimenteren we in een aantal regio's. Daarnaast heeft 's Heeren Loo verpleegkundigen "nabij" de woning, een verpleegkundig team voor de avond- en nachtdiensten (ANW). En sociaal psychiatrische verpleegkundigen. 'Die zien we als brug tussen de medische dienst en de woonlocatie of wijk'.
's Heeren Loo heeft de medische keten en het verpleegkundig domein overzichtelijk uitgewerkt in een afbeelding:
's Heeren Loo
Medische keten
Verpleegkundig domein
Bij de medische dienst werken op de poli of de woonlocatie verder:
'De physician assistant zetten wij vooral in de huisartsenzorg in. De verpleegkundig specialist kan zowel de huisartsen- als handicapgerichte zorg verrichten.'
De verschillende rollen maken veel los in de zaal: hoe raakt de zorg niet versnipperd? Marjolein legt het helder uit. 'Je hoeft niet per se alle stappen te doorlopen. Je kijkt altijd naar: wat en wie heeft iemand bij welke zorgvraag nodig? Stepped care kan ook betekenen dat je meteen bij de verpleegkundig specialist of arts VG terechtkomt. Wie dat bepaalt? Dat zijn we nu samen goed aan het uitzoeken.' Florien: 'De medisch regiebehandelaar speelt daarin een belangrijke rol. Bij elke cliënt bepalen we wie de leiding over de zorg heeft.'
Deelnemers vuren ook vragen af over de rol van de arts VG en de huisartsen in de woonzorgparken. Dat willen ze weten omdat de verpleegkundig specialist en physician assistant nu meer doen. 'Is het werk nog wel leuk als je zo ver van de cliënt af komt te staan?', vraagt iemand in de zaal. Een aanwezige arts van een andere organisatie reageert: 'Voor mij was dit een reden om van baan te veranderen.' Dat artsen gehecht zijn aan wat ze doen, weet ook 's Heeren Loo. 'Maar er blijft altijd een arts betrokken bij cliënten. En die blijven we inzetten op zijn of haar expertise', antwoordt Florien.
Tegen het einde presenteert Yinske Quispel (manager behandeling) een voorbeeld uit het Rivierenland en het land van Maas en Waal. Ze laat zien hoe de verpleegkundigen daar nauw samenwerken met de huisarts en basisarts. 'In onze regio hebben we slechts 1,2 fulltime banen voor de arts VG. Die is echt de specialist. En die krijgt goede ondersteuning van de basisarts en verpleegkundig specialist. Het werkt heel goed, want het team staat echt. Veel zorgvragen kunnen we behandelen.'
Tot slot volgt een opvallende oproep uit de zaal. 'In de ouderenzorg hebben we precies dezelfde problematiek van schaarste, in dezelfde regio. En we zijn met dezelfde mensen in gesprek als jullie. Ieder doet zijn eigen kunstje, terwijl de oplossing voor de hand ligt. Moeten we niet juist de verbinding met elkaar maken?'
Deelnemers schieten in de lach, omdat ze het herkennen. Iemand zegt: 'Moeten we dat gesprek voeren aan de regionale overlegtafel?' Waarop Florien zegt: 'Dat ligt aan de regio waar je zit. Sommige regio’s gaan als een trein vooruit. Sommige moeten nog op gang komen.' Voor de deelnemers van deze sessie is het in ieder geval duidelijk: dat samen vooruitgaan moet echt gaan gebeuren!
Meld je aan voor ondersteuning van het programma MGZ in de regio
Lees over hoe ’s Heeren Loo de medisch generalistische zorg organiseert.
