Teun Toebes over film Human Forever: de verandering is begonnen

De kracht van goede zorg ligt in de handen van mensen die het geven. Dat is één van de rake constateringen die Teun Toebes doet in de film Human Forever. Samen met filmmaker Jonathan de Jong reisde hij de wereld over om te zien hoe verschillende culturen omgaan met mensen met dementie, en zich daarover te verwonderen. Het resultaat: een indrukwekkende documentaire. Vilans-adviseur Tara Koenders, betrokken bij diverse dementieprojecten, sprak met Teun en Jonathan voorafgaand aan een vertoning van de film voor Vilans-medewerkers en hun gasten.

Het is nog maar een paar jaar geleden dat Teun Toebes van zich liet horen. Met zijn stichting sTeun en Toeverlaat organiseerde hij ‘leuke’ dingen voor mensen met dementie. De toen 21-jarige Teun ging wonen in het verpleeghuis om zelf te ervaren wat dat betekende voor bewoners. Met zijn scherpe blik legde hij de vinger op heel wat zere plekken. Waarom zouden bewoners geen bier mogen drinken? Waarom zijn er op afdelingen aparte toiletten voor de medewerkers? Tegelijkertijd bleef Teun zorgmens in hart en nieren. Hij was er ook voor de bewoners en bouwde met hen warme banden op.

Andere kijk op dementie

Wat hij leerde? Dat wij op een andere manier moeten kijken naar mensen met dementie. Teun: ‘De armoede van onze welvaart is dat we van dementie een zorgprobleem hebben gemaakt. Maar het is een samenlevingsvraagstuk. Haal dementie uit de zorg. Dementie gaat nu vaak over verdriet en verlies. Als je iets leest over dementie, denk je dat mensen al dood zijn, terwijl hun hart nog klopt. Er zijn zoveel mooie initiatieven.’ Die ‘boodschap van hoop’, zoals Teun het zelf noemt, moest worden uitgedragen. In Jonathan de Jong vond hij een bondgenoot.

Bekijk de trailer van Human Forever:

Cool, sexy en benaderbaar

Jonathan: ‘We bedachten hoe we mensen stap voor stap konden meenemen. Maar hoe breng je zo’n gortdroog onderwerp als dementie nu onder de aandacht? We wilden dementie als Coca-Cola behandelen, cool, sexy en benaderbaar.’ Het werd dus een film, met mooie voorbeelden, en prachtig verfilmd, van hoe andere landen met dementie omgaan. ‘Een andere manier van kennis overbrengen, die ook jongeren aanspreekt’, vertelt Teun. ‘De film is een levenswerk, dit is mijn sociaal leven geworden. Met alle liefde overigens. Het is een heel mooie manier om de boodschap over te brengen.’ Jonathan vult aan: ‘De film toont de kracht van hoop en de schoonheid van de mensen. We wilden alle vooroordelen over dementie afpellen. Jongeren komen nu met blosjes op de wangen en tranen in de ogen uit de bioscoop. Ja, het is echt mogelijk, een hoopvolle inclusieve maatschappij.’

Groot succes

De film is een groot succes. Human Forever ontving, naast veel lovende recensies, binnen twee weken de Kristallen Film-status en draait nu in meer dan 85 bioscopen en filmhuizen door het hele land. Met intussen al meer dan 25.000 bezoekers van alle leeftijden. 

Aanrader voor iedereen

Aan wie zouden zij de film het meest aanraden, is een vraag uit de zaal, aan de samenleving of aan zorgorganisaties? Jonathan resoluut: ‘De samenleving, want dat levert de meest verrassende reacties op’. Teun kiest voor beide (‘Ik gun de zorgverleners dat ze weer hoop zien’) en raadt de film juist ook aan aan mensen met dementie zelf: ‘Na de première in Tuschinski stond mijn oud-medebewoner Co op en hij stak zijn handen in de lucht. En zó is het jongen, riep hij uit.’

'Blijf de mensen zien'

Tot slot, welke rol ziet Teun voor een kennisorganisatie als Vilans, wil Tara Koenders nog weten. ‘Vilans heeft aan de basis gestaan van hoe ik tegen zorg aankijk, al vond ik de Vilans Protocollen in mijn opleiding Verpleegkunde niet leuk en inspirerend. Maar kennis is cruciaal, als die er niet is, heeft dat een negatieve invloed. Kennis over een ziekte mag er echter nooit toe leiden dat we de mensen niet meer zien. Blijf nadenken over wat je zelf kunt bijdragen aan de verandering die zo hard nodig is. Ik heb gezien dat het anders kan. Dat hoopvolle gevoel, wil ik delen.’