Limburgse ouderen vallen minder vaak dankzij succesvolle aanpak
Gepubliceerd op: 29-09-2025
2,5 jaar na de start blijkt het valpreventieprogramma 'Stevig Staan' in Noord-Limburg zeer succesvol. De aanpak voorkwam tot nu toe 617 valincidenten en leverde een zorgkostenbesparing van ruim € 1,1 miljoen op. Naast minder letsel ervaren deelnemers meer zelfvertrouwen en regie over hun gezondheid.
Het valpreventieprogramma Stevig Staan is een samenwerking tussen zorgverzekeraars, zorgorganisaties, zorgkantoor, gemeenten en (particuliere) investeerders. De pilot draait nu in 7 Noord-Limburgse gemeenten. Het consortium, onder leiding van De Zorggroep en met Social Finance NL als intermediair, roept andere gemeenten op om met een soortgelijke ketenaanpak valincidenten onder ouderen drastisch terug te dringen. Vilans is betrokken geweest bij de totstandkoming van dit initiatief, ondersteunde bij de samenwerking en de financiering via een Health Impact Bond en deed actieonderzoek.
Minder valpartijen, lagere zorgkosten, meer zelfredzaamheid
In 2023 kwamen 7.000 inwoners van Nederland door een valincident om het leven. Dat is 12 procent meer dan in 2022 en bijna 4 keer zo veel als 20 jaar eerder (bron: CBS). In datzelfde jaar werden 112.000 ouderen behandeld op de spoedeisende hulp na een val. Deze behandelingen leiden jaarlijks tot 36.700 ziekenhuisopnames en zo’n € 1,4 miljard aan directe kosten voor de doelgroep (bron: VeiligheidNL). Naar verwachting verdubbelt het aantal valincidenten onder 80-plussers vóór 2050. De stijging van valincidenten en bijbehorende zorgkosten was aanleiding voor zeven Noord-Limburgse gemeenten om de krachten te bundelen en het valpreventieprogramma Stevig Staan op te zetten. Het project richt zich op ouderen met een verhoogd valrisico en combineert screening, training en begeleiding.
Kostenbesparing
Naast veel bespaard leed, leverde het valpreventieprogramma Stevig Staan tot eind september 2025 een zorgkostenbesparing op van ongeveer 1,1 miljoen euro. Het programma richt zich op ouderen met een verhoogd valrisico en combineert screening, training en begeleiding. Deelnemers doen oefeningen om balans en spierkracht te verbeteren en worden gestimuleerd om actiever te leven. De methode blijkt effectief: ruim zes op de tien deelnemers geven aan blijvende veranderingen te hebben doorgevoerd in hun dagelijks leven. Door het voorkomen van 617 valincidenten zijn zowel hoge zorgkosten als persoonlijke gevolgen vermeden, zoals botbreuken en ziekenhuisopnames.
Rozan van der Veen, expert valpreventie bij VeiligheidNL: ‘Een val kan ingrijpende gevolgen hebben voor het vitaal ouder worden. Zonder passende interventie ontstaat vaak een neerwaartse spiraal van valangst, minder bewegen, verlies van spierkracht en meer vallen. De resultaten van Stevig Staan laten zien dat een regionale, integrale aanpak van valpreventie echt het verschil maakt. Het helpt ouderen om vallen te voorkomen en ondersteunt hen in het langer vitaal en zelfstandig blijven.’
Resultaten valpreventieprogramma Stevig Staan
Dit zijn de resultaten van Stevig Staan over de periode januari 2023 - september 2025:
- 5.800 ouderen gescreend op valrisico
- 1.825 deelnemers volgden een interventieprogramma
- 617 valincidenten voorkomen
- 66,6% minder vallen (alle leeftijden)
- € 1.137.624,79 aan zorgkosten bespaard
- 61% van de deelnemers veranderde levensstijl (actiever, oefeningen doen)
- 103 jaar: leeftijd van de oudste deelnemer
- 8,3 gemiddeld waarderingscijfer van deelnemers
- Het valpreventieprogramma duurt nog 2,5 jaar (totale duur: 5 jaar)
Health Impact Bond
Het valpreventieprogramma Stevig Staan is mede ontwikkeld door Vilans en VeiligheidNL en wordt gefinancierd via een Health Impact Bond (HIB). Dit is een vernieuwende financieringsvorm waarbij investeerders voorfinancieren en bij bewezen resultaat worden terugbetaald. Vilans ontwikkelde op basis van Stevig Staan een toolbox Health Impact bond. Valpreventie wordt inmiddels structureel gefinancierd. De toolbox kan inspiratie bieden voor andere preventieonderwerpen waar financiering innovatie en opschaling nog in de weg staat.