Studenten sneller praktijkervaring op laten doen in ziekenhuizen

Studenten die in hun tweede opleidingsjaar al kennismaken met de ziekenhuispraktijk. Dat is het doel van de praktijkroute van ROC Nijmegen die de opleiding Verpleegkunde samen vormgeeft met het Maasziekenhuis. De praktijk maakt daarmee een veel groter deel van de opleidingstijd uit dan bij reguliere opleidingen.

Het toenemend tekort aan zorgmedewerkers maakt een andere manier van onderwijs noodzakelijk. Het ROC Nijmegen is daarom een van de vier mbo’s die meedoen aan het onderzoek ‘Zorg voor de toekomst’. Hierin wordt een scenario voor praktijkroutes ontwikkeld: een combinatie van leren en praktijk op de werkvloer. Naast dat deze vorm aantrekkelijk is voor studenten, zorgt het er ook voor dat opleidingen beter aansluiten op vraagstukken die in de praktijk spelen. In dit portret staan we stil bij de belangrijkste kenmerken en de effecten die corona op de praktijkroute van het ROC Nijmegen heeft gehad. 

Bekijk ook de andere portretten

• Praktijkroutes spelen in op veranderende samenleving
• Zorgstudenten beter voorbereiden met wijkleercentra
• Praktijkonderwijs op meerdere zorg- en welzijnslocaties

Kenmerken van de praktijkroute

‘Het onderwijs sloot niet bij het veld’

Het Maasziekenhuis ervaarde dat de studenten die bij hen stageliepen onvoldoende zelfstandig waren. Ook merkten zij dat het onderwijs niet aansloot bij de ontwikkelingen in het werkveld. Daar komt ook bij dat er een tekort aan personeel werd verwacht voor het ziekenhuis. Reden des te meer om met ROC Nijmegen de handen ineen te slaan. Een docent en onderwijsregisseur van ROC Nijmegen en een senior verpleegkundige en capaciteitsmanager van het Maasziekenhuis ontwikkelden een praktijkroute die beter aansluit op de praktijk. 

Begeleiding en beoordeling zijn op elkaar afgestemd

De praktijkroute zorgt ervoor dat het Maasziekenhuis meer betrokken is bij het onderwijs. Zo heeft het ziekenhuis de mogelijkheid om mee op te leiden volgen de eigen werkwijze en routines. Een docent van ROC Nijmegen verzorgt het onderwijs in het ziekenhuis zelf. Hierdoor vindt er een kruisbestuiving plaats. Medewerkers van het Maasziekenhuis geven gastcolleges op oproep. De begeleiding en beoordeling zijn met elkaar afgestemd. Ook werken beide organisaties aan integrale opdrachten, casuïstiek en intervisie. 

Invloed van corona

ROC Nijmegen heeft dus ervaring en mooie plannen wat betreft hun praktijkroute. Daarom zijn zij partner in het onderzoek. Maar toen brak corona uit. Wat had dat voor een invloed op studenten en de werkbegeleiders in het Maasziekenhuis?

Studenten lagere niveaus hebben moeite met online

Een werkbegeleider vertelt: ‘We zijn betrokken bij de studenten, maar staan nu ook erg onder druk in de zorg. Het overleg tussen de school en de praktijk gaat online. We houden de groepssamenstelling wel in stand. De studenten komen nog steeds naar ons toe voor de lessen. Wel worden de studenten nu over de hele afdeling verspreid. Momenteel is het niet mogelijk om studenten zelfstandig op de afdeling te laten werken met de werkbegeleider op afstand. Het online overleg werkt wel efficiënt. Wel is het lastiger om creatief te zijn. We maken vaak gebruik van dezelfde werkvormen.’

‘Mensen vervallen sneller in oud gedrag en routines’

Toch is er door corona ook minder ruimte voor innovatie. Zo vertelt een werkbegeleider: ‘De lopende routes gaan wel door, maar ik zie en hoor dat er toch meer routinegedrag ontstaat bij bijvoorbeeld werkbegeleiders. Dit kan zich vertalen in minder geneigd zijn om taken aan studenten over te dragen. Begrijpelijk, want door corona zijn de omstandigheden ook wat uitdagender.’

‘Overleg online kan heel efficiënt zijn’

‘De groepssamenstelling is gewijzigd’, vertelt een docent van het ROC. ‘Studenten zitten nu fysiek alleen met studenten van de eigen onderwijslocatie in de groep. De studenten hebben wel al de meerwaarde ervaren van digitaal kennis delen. Dat betekent dat we intervisie en gastlessen ook in de toekomst digitaal zullen aanbieden. Niet alles, maar een deel ervan. Overleg online kan heel efficiënt zijn omdat je reistijd bespaart.’