Zeggenschap cliënten maakt zorg toekomstbestendig

Meer cliënten, minder medewerkers. De coronaperiode leek een voorproefje van de uitdagingen voor zorginstellingen in de toekomst. Vilans-adviseur Sandra Dahmen spreekt in de podcastserie ‘Praktijkinspiratie voor toekomstbestendige ondersteuning en zorg’ met bestuurders over thema’s die zich versneld hebben ontwikkeld. In deze vierde aflevering Roel de Bruijn, bestuurder van Ons Tweede Thuis, over zeggenschap van cliënten. Met prachtige voorbeelden uit de praktijk laat hij zien hoe de organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking en niet-aangeboren hersenletsel die zeggenschap concreet maakt.

Zelf vertellen

In het begin van de coronatijd was een commandostructuur misschien nodig, maar al snel kwam bij Ons Tweede Thuis het inzicht dat je mensen toch meer moest betrekken. Er werden drie klankbordgroepen in het leven geroepen om de ingrijpende maatregelen constant bij toetsen. Eén voor de medewerkers, één voor de cliënten en één voor de familie. Roel de Bruijn: ‘Daar hebben we enorm veel van geleerd. Laat de mensen zelf vertellen wat een maatregel voor hen betekent, dat waren we even kwijt geraakt toen we dachten dat we het allemaal zelf moesten oplossen.’

Grenzen verleggen

‘We hebben onze medezeggenschap goed georganiseerd, maar zeggenschap gaat over het serieus nemen en met elkaar praten, zodat je in staat bent te beoordelen wat de ander echt wil. Dat je bereid bent je de grenzen te verleggen in jezelf ten opzichte van de wensen van die andere. En niet de organisatie een barrière te laten zijn voor de wensen van een cliënt’, vervolgt hij.

Enorme kick

Zeggenschap van cliënten draagt ook bij aan het werkplezier van medewerkers, vindt Roel. ‘Als je als team uitvindt wat de gebruiksaanwijzing is van een cliënt, dan geeft dat een enorme kick. Als je werkplezier wilt hebben, moet je uitvinden wat ertoe doet in het leven van de cliënt. Die wens van de cliënt moet je overal in terugzien. Durf heilige huisjes om te gooien en wees bereid om gemak dat je voor jezelf hebt gecreëerd en wat je al jarenlang doet, om te gooien.’

Ethisch begrip

Zijn tip voor andere bestuurders: zeggenschap is een ethisch begrip, geen methodiek. Wees gelijkwaardig, verplaats je in de wens van de ander. En laat je innerlijke drang om dingen te willen regelen los.

Vanuit je zorghart

Sandra Dahmen vat samen: ‘Zeggenschap voor cliënten is nodig voor toekomstbestendige zorg . Ga vanuit gelijkwaardigheid met cliënten en naasten in gesprek, niet vanuit methoden maar vanuit je zorghart. Denk steeds na over hoe je zelf behandeld zou willen worden.’

Eerder verschenen in deze serie: 

• Zeggenschap maakt zorg toekomstbestendig met Jarcine Spaander van de King Arthur Groep.
• Slimmer organiseren maakt zorg toekomstbestendig met Roger Ruijters, bestuurder van Envida Verpleegzorg.
• Netwerken maken zorg toekomstbestendig met Karin Leferink van IJsselheem & Hanzeheerd.