Smart glass
Laatst bijgewerkt op: 31-03-2025
Door de steeds complexere zorg hebben zorgmedewerkers vaker hulp nodig van specialisten. Deze zijn niet altijd direct aanwezig. Met een speciale bril (smart glass) kunnen zorgmedewerkers toch eenvoudig een deskundige op afstand inschakelen.
Sector:
Verpleeghuiszorg , Ouderenzorg , Gehandicaptenzorg
Voor wie:
Zorgverlener
Fase:
In gebruik
Een smart glass, ook wel expertisebril genoemd, is een slimme bril met een ingebouwde microfoon en camera. Deze slimme bril stelt zorgmedewerkers in staat om tijdens hun werk direct in contact te staan met een deskundige op afstand. De deskundige kijkt live mee via de camera van de bril en kan via audio of aantekeningen op het beeldscherm advies geven. Dit zorgt ervoor dat de zorgmedewerker de handen vrij heeft om zorg te verlenen.
Ministerie van VWS
Smart glasses ondersteunen het zorgproces door zorgmedewerkers te voorzien van expertise, zonder dat de deskundige fysiek aanwezig hoeft te zijn. Dit is vooral handig bij bepaalde situaties. De bril wordt bijvoorbeeld gebruikt om onbegrepen gedrag bij cliënten te observeren, om live feedback te geven tijdens zorgmomenten, of ondersteuning te bieden tijdens het opleiden van zorgpersoneel. Voor de zorgmedewerker betekent dit betere ondersteuning bij het leveren van zorg. Voor de expert op afstand bespaart het reistijd en -kosten, terwijl cliënten sneller en door vertrouwde personen geholpen kunnen worden.
De smart glass kan helpen in verschillende situaties in de ouderen- en gehandicaptenzorg. Het gaat erom dat een zorgprofessional of mantelzorger de kennis van een deskundige nodig heeft. Dat kan een specialist ouderengeneeskunde zijn, maar bijvoorbeeld ook een psycholoog of wondzorgverpleegkundige. De experts kunnen op afstand meekijken en -denken en daarmee de expertise beschikbaar stellen.
De werkdrukverlichting is afhankelijk van de exacte use case en de setting waar de smart glass in wordt toegepast. Onderzochte use cases in de extramurale zorg zijn: specialistische handelingen door mantelzorger of lager geschoolde professional en gedragsconsultatie op afstand. Voor de intramurale zorg zijn de use cases: scholing, observatie onbegrepen gedrag, 24/7 medische dienst en wondzorg. De twee meest veelbelovende toepassingen worden extra uitgelicht in de kosten-batenmatrix. De harde baten zijn gebaseerd op verwachtingen en ervaringen van zorgprofessionals.
| Zachte kosten | Zachte baten |
Alle use cases
| Alle use cases
|
| Harde kosten | Harde baten |
Alle use cases
| Scholing
|
Expertise op afstand is weliswaar ICT-technologie voor de zorg, maar is geen zorg op afstand en/of toezicht op afstand, zoals beschreven in de Zvw en de Wlz. Bijvoorbeeld één smart glass wordt in de praktijk namelijk gebruikt door meerdere medewerkers. Het gaat niet om een één op één relatie voor één cliënt. In dit geval valt de smart glass of bodycam onder de categorie hulpmiddelen voor verzorging en wonen, roerende voorziening. Zie hiervoor de beslisboom leveringsvormen en hulpmiddelen Wlz.
Dit betekent dat bij verblijf in een verpleeghuis financiering uit het Wlz-dagtarief wel mogelijk is, maar niet voor thuiswonenden via een Volledig Pakket Thuis (VPT) of Modulair Pakket Thuis (MPT). Het valt dan onder de financiering voor algemene ICT-voorzieningen vanuit de interne bedrijfsvoering van een (thuis)zorgorganisatie.
Financiering onder de Zorgverzekeringswet (Zvw) bij gebruik in de wijkverpleging via de vergoeding voor digitale zorg is in dit geval ook niet mogelijk, omdat het niet om zorg op afstand gaat, ingezet bij één bepaalde cliënt. Het valt dan onder de financiering voor algemene ICT-voorzieningen vanuit de interne bedrijfsvoering van een thuiszorgorganisatie.
Wet zorg en dwang
Als de smart glass wordt toegepast bij een persoon met dementie is de Wzd niet van toepassing, omdat er geen sprake is van het uitoefenen van toezicht op de cliënt. Lees meer over zorgtechnologie en de Wzd.
Medical Device Regulation
Het is nog niet duidelijk of de smart glass een medisch hulpmiddel is. Blijkt het straks wel een medisch hulpmiddel te zijn? Dan is er een zwaardere CE-certificering nodig. Lees meer over de Medical Device Regulation.
De smart glass heeft als technologie inmiddels een volwassen stadium bereikt, echter voortdurende doorontwikkeling blijft van toepassing. Er worden steeds verbeterde exemplaren (hardware) ingezet, maar de daadwerkelijke bruikbaarheid hangt ook samen met de bijbehorende applicatie (software) en waarvoor de bril wordt ingezet. Soms is dan een andere manier van expertise op afstand dan geschikter dan een bril. Bijvoorbeeld via een app op een telefoon.
De inzet van de smart glass betekent een nieuwe manier van werken. Dit vraagt om duidelijke afspraken om het te borgen in het nieuwe werkproces: over locatie van de bril, wie de bril oplaadt, welke deskundigen wanneer meekijken etc.
Implementatietoolkit expertise op afstand
Waardigheid en trots voor de toekomst en Zorgvernieuwing in Versnelling hebben de implementatietoolkit Expertise op afstand samengesteld in samenwerking met diverse zorgorganisaties die hun ervaring wilden delen. De toolkit geeft een praktisch stappenplan gericht op dit zorgproces, inclusief voorbeelddocumenten, tools en tips. De toolkit neemt zowel smart glass als beeldschermcontact onder de loep. Lees meer en download de toolkit.
Onderzoek
- Dantuma, I., Gaasterland, A., Sprenger, C., Rinzema, R., Nap, H.H., Alberts, J. (2025) Tussenrapportage Zorg en expertise op afstand, Anders Werken in de Zorg West- en Midden-Brabant, Vilans
- Dantuma, I., Gaasterland, A., Sprenger, C., Nap, H.H., Alberts, J. (2025) Factsheet Zorg en expertise op afstand, Anders Werken in de Zorg West- en Midden-Brabant, Vilans
- Luijt, K., Gaasterland, A., Naber, J., Alberts, J., Nap, H.H. (2024) Factsheet Zorg- en expertise op afstand, Anders Werken in de Zorg West- en Midden-Brabant, Vilans
- Van Riel, M. (2022) Eindrapportage inzet smart glasses regio Midden-Brabant - Samen richting geven aan de ouderenzorg in Brabant
- Nap, H.H., Suijkerbuijk, S., Bierhoff, I., van Megen, X., van de Wiel, R., Stevense, M., Stekelenburg, D., de Jong, N., Vasseur, D. (2021) Onderzoeksrapportage Expertise zonder Afstand, Anders Werken in de Zorg West-Brabant, Vilans
- Nap, H.H., Suijkerbuijk, S., Bierhoff, I., van Megen, X., van de Wiel, R., Stevense, M., Stekelenburg, D., de Jong, N., Vasseur, D. (2021) Factsheet Expertise zonder Afstand, Anders Werken in de Zorg West-Brabant, Vilans
Deel deze pagina via:
