Ondersteuning voor jonge mantelzorgers

Er is nog maar weinig bekend over hoe jongeren die voor hun naasten zorgen ondersteund kunnen worden. Daarom onderzoeken we in 2 verschillende projecten hoe we het mentaal welbevinden van jongeren kunnen verbeteren en hen goed kunnen ondersteunen. Dit doen we in het Europese project Me-We en het Expertiselab Jonge Mantelzorgers.

In Nederland zorgen zo’n 450.000 jongeren onder de 18 jaar voor een zieke naaste. Zij zijn zogenoemde ‘jonge mantelzorgers’. Zij hebben naast de zorgen over de veranderingen in hun eigen leven, zorg voor of over hun naaste.

Impact van mantelzorg

De zorg voor naasten kan zowel positieve als negatieve effecten hebben. De jongeren kunnen een gevoel van waardering ervaren, maar de zorg kan ook een groot beroep doen op hun veerkracht en mentaal welbevinden. Ze ervaren bijvoorbeeld meer psychische en emotionele problemen dan andere leeftijdsgenoten. Dit effect wordt versterkt wanneer de jongeren moeite hebben om op een goede manier met de zorgen om te gaan en ze onvoldoende ondersteuning krijgen.

Wie zijn deze jongeren?

Professor Saul Becker deed onderzoek naar deze groep in Engeland en kwam tot de volgende definitie: ‘Jonge mantelzorgers zijn jongeren die ervoor zorgen dat, of van plan zijn om, zorg te verlenen, te assisteren bij, of ondersteuning te bieden aan een ander familielid. Ze voeren vaak op regelmatige basis taken uit, die van wezenlijk belang zijn en vaak geassocieerd worden met het verantwoordelijkheidsniveau van een volwassene. De zorgontvanger is vaak een ouder, maar kan ook een broer of zus zijn, een grootouder of andere naaste die gehandicapt is, een chronische ziekte heeft, een psychische beperking of andere conditie die geassocieerd wordt met zorg, ondersteuning, of supervisie.’

Project Me-We

Jongeren tussen de 15 en 17 jaar vragen niet snel om hulp, of weten niet goed waar ze terecht kunnen voor ondersteuning. Hier gaan we met het Me-We-project wat aan doen. Samen met 9 Europese partners uit 6 landen geven we onder andere aandacht aan:

Het verzamelen van kennis over jonge mantelzorgers in Nederland en Europa. Wat zijn hun behoeften en voorkeuren en hoe gaan ze om met stress?

Het ontwikkelen van verschillende interventies die hen kunnen helpen in samenwerking met jonge mantelzorgers. Deze interventies ontwikkelen en testen we in 6 Europese landen.

Het evalueren van opgedane kennis en resultaten, die we toegankelijk maken voor stakeholders op nationaal, Europees en internationaal niveau.

Terugkijktip: veerkracht vergroten op scholen

Yvonne de Jong en Renske Hoefman vertelden tijdens het online Landelijk Congres Jonge Mantelzorg hoe je de veerkracht van jonge mantelzorgers op school kunt versterken. Met behulp van de Me-We-training die scholen kunnen inzetten. Bekijk de opname waarin zij de ervaringen van jonge mantelzorgers en trainers met deze interventie delen.

• Naar de opname

Expertiselab Jonge Mantelzorgers

In het Expertiselab Jonge Mantelzorgers ligt de focus op de ondersteuning van Amsterdamse studenten die (willen) zorgen voor een zieke naaste. Dit doen we door na te gaan wie zij zijn en welke ondersteuningsbehoefte zij hebben. We richten ons hierbij op studenten van 16 jaar en ouder en begeleiden dit onderzoek samen met de Vrije Universiteit Amsterdam, het Sociaal en Cultureel Planbureau en de Hogeschool van Amsterdam.

Dit onderzoek bestaat uit 4 onderdelen:

1. Schetsen van profielen van studerende mantelzorgers (16+) die in Amsterdam studeren aan het mbo, hbo of wo.
2. In kaart brengen van ondersteuningsbehoefte van studerende mantelzorgers.
3. Ontwerpen van een of meer interventies voor ondersteuning.
4. Delen van kennis over de doelgroep binnen studenten-, onderwijs- en zorgpopulaties.

Meer weten over een van deze projecten? Neem contact op met Yvonne de Jong.

Meer informatie over mantelzorg

• Download de handleiding voor organisatoren van een netwerkbijeenkomst (zie Downloads)
• Download de flyer Veerkrachtstraining ME-WE voor jongeren die zorgen (zie Downloads)
• Download dit Werkboek - Versterk samenwerking met mantelzorgers 
• Download de Infographic - Hoe is met om jonge mantelzorger te zijn?