Bril 2: 'Changing the business' & 'running the business'

Hoe haakt het aan op de beschreven bril (welk onderdeel)?

Het haakt aan bij bril 2 'Changing the business & running the business'. Deze bril gaat over gelijktijdig het primaire proces kunnen draaien en kunnen innoveren (ambidextere organisatie). De workshops bieden inzicht en handvatten om met deze ambidexteriteit om te gaan.

Wat is het doel?

Het doel van de workshops is om organisaties inzicht geven in wat innovatie is en hoe het innovatieproces en primaire proces binnen de organisaties zijn ingericht. Deelnemers leren tijdens de workshops dezelfde taal en hebben een gezamenlijk beeld van de processen in hun organisatie. Op basis van dit inzicht wordt gewerkt aan praktische stappen om beide processen beter op elkaar aan te laten sluiten.

Wat is de doelgroep?

Zorgorganisaties; beleidsmedewerkster, management, bestuur, verpleegkundigen, docenten, verzorgenden. Op verzoek kunnen ook anderen aansluiten.

Wat voor soort product is het (poster, inspiratie-instrument, workshop, scholing)? Hoe zit het met de toegankelijkheid en beschikbaarheid?

Het zijn 2 workshops. Workshop 1 geeft theorie over innovatie. Vervolgens ga je met elkaar jouw organisatie vormgeven, hierbij sta je stil tussen het primaire proces en het innovatieproces en hoe deze wel/niet met elkaar samenhangen.

In workshop 2 krijg je inzicht in verschillende strategieën om de processen beter op elkaar aan te laten sluiten. Op basis van een actueel vraagstuk uit je eigen praktijk maak je een concreet plan. Met dit plan kan je vervolgens in de organisatie aan de slag.

Hoe je gebruik je dit in de praktijk?

Door een gezamenlijk(e) inzicht en taal te ontwikkelen en het gesprek te voeren over de verschillende processen binnen de organisatie groei de aandacht voor innovatie binnen de organisatie en komt het beter op de agenda komen. Meer weten, neem gerust contact op! Bekijk voor meer informatie de website van de HAN. 

Ondersteunende literatuur

• Gils, M.J.G.M. van, Groot, H. de (2023). Een kijkkader voor innovatieteams in de zorg. Management en Organisatie, 2023(06), 46-0.
• Van Gils, M., Menten, S. (2023). Innoveren in gestolde organisatie. TvOO. (3). 
• HAN. (z.d.). Adaptieve organisaties. https://www.han.nl/over-de-han/waar-staan-we-voor/onze-focus/smart-region/adoptieveorganisatie/

Hoe haakt het aan op de beschreven bril (welk onderdeel)?

Innovaties goed laten landen in de praktijk blijkt vaak lastig. Projecten blijven bijvoorbeeld aan de innovatieafdeling hangen, in plaats van dat ze onderdeel worden van de dagelijkse praktijk. Om na te gaan waarom dit in de organisatie lastig gaat en hoe dit kan worden verbeterd, kan de Fabriek van Innovatie worden ingezet.

Wat is het doel?

Reflecteren op de innovatiestrategie van de organisatie en deze verbeteren. Zodat innovaties beter landen in de (zorg)praktijk.

Wat is de doelgroep?

Primair: innovatie/stafadviseurs. Bij het uitvoeren van de methode moet een doorsnede van medewerkers uit de organisaties worden betrokken.

Wat voor soort product is het (poster, inspiratie-instrument, workshop, scholing)? Hoe zit het met de toegankelijkheid en beschikbaarheid?

De fabriek is een fysieke tool (met blokjes en voorwerkpen). In een fysieke bijeenkomst wordt de innovatiestrategie letterlijk nagebouwd. De methode is (met of zonder begeleiding) beschikbaar via Vilans.

Hoe je gebruik je dit in de praktijk?

Je organiseert een bijeenkomst met een doorsnede van medewerkers. De bijeenkomst geeft inzicht in de innovatiestrategie van de organisatie en mogelijke verbeterpunten. Na de bijeenkomst kun je de verbeteringen gaan doorvoeren.

Ondersteunende literatuur

• Zo bouw je aan een heldere innovatiestrategie
• De Organisatie van Innovatie

Hoe haakt het aan op de beschreven bril (welk onderdeel)?

Bril 2 gaat over het goed kunnen invoeren van vernieuwingen in de organisaties en in het primair proces terwijl de huidige processen gewoon door moeten lopen. Dus veranderen terwijl de zorg gewoon wordt geleverd. Innovation readiness verwijst naar hoe 'klaar' een organisatie is om succesvol te innoveren en veranderingen door te voeren onafhankelijk van het type innovatie of vernieuwing.

Wat is het doel?

MIRA ondersteunt zorgorganisaties bij reflectie op innovation readiness door:

1. Kennis aan te reiken over factoren die bijdragen aan innovation readiness;
2. De mate waarin organisaties aandacht geven aan deze factoren in kaart te brengen. 

Deze kennis en dit inzicht helpt organisaties om hun innovation readiness te verbeteren.

Wat is de doelgroep?

Primair: innovatie/stafadviseurs. Bij het uitvoeren van de MIRA methode is het wenselijk om een gemixte groep van medewerkers, die zicht hebben op innoveren in de organisatie te betrekken.

Wat voor soort product is het (poster, inspiratie-instrument, workshop, scholing)? Hoe zit het met de toegankelijkheid en beschikbaarheid?

De MIRA-methode bestaat uit een vragenlijst die door 10 tot 15 medewerkers wordt ingevuld en een consensus-bijeenkomst waaraan een deel van deze groep deelneemt. De vragenlijst is vrij toegankelijk.

Bekijk de pdf van de Academische Werkplaats Ouderenzorg Limburg.

Hoe je gebruik je dit in de praktijk?

• Selecteer 10 tot 15 medewerkers, die zicht hebben op innoveren om de vragenlijst 'innovation readiness' in te vullen (duurt ongeveer 10 minuten).
• Breng de scores van alle deelnemers in beeld in het overzicht met scores per organisatie en markeer factoren waar veel consensus over is en factoren waar weinig consensus over is.
• Organiseer een consensus-meeting met (een deel van) de deelnemers. Daarin bespreek je de uitkomsten en ga je in op factoren waarop veel overeenstemming is en waarover de meningen verschillen. Ook bespreek je de gevolgen van de uitkomsten voor (innovatie in) de organisatie.

Ondersteunende literatuur

• Factors contributing to innovation readiness in health care organizations: a scoping review | BMC Health Services Research
• Perspectives on managing innovation readiness in long-term care: a Q-methodology study | BMC Geriatrics
• Tijd voor professioneel innoveren in de ouderenzorg

Hoe haakt het aan op de beschreven bril (welk onderdeel)?

Actieonderzoek is een vorm van praktijkgericht onderzoek. Typerend voor actieonderzoek is dat het zowel gericht is op verandering van praktijken én op het ontwikkelen van kennis omtrent die verandering. Dit kan betrekking hebben op diverse processen: de ontwikkeling of het leren van (groepen) personen of professionals, verbetering van praktijken (zoals methodieken, procedures of werkculturen) en/of veranderingen in organisaties of (fysieke) leefomgevingen.

Wat is het doel?

Actieonderzoek leent zich bij uitstek voor het vormgeven en leren van veranderingen in zorgpraktijken.

Wat is de doelgroep?

(Zorg)teams. 

Wat voor soort product is het (poster, inspiratie-instrument, workshop, scholing)? Hoe zit het met de toegankelijkheid en beschikbaarheid?

Actieonderzoek is een vorm van onderzoek doen en veranderen. Vanuit Vilans en de HAN kan actieonderzoek worden opgezet, uitgevoerd, gefaciliteerd en ondersteund.

Hoe je gebruik je dit in de praktijk?

Actieonderzoek is een cyclisch proces, dat betekent dat je stap voor stap aan je resultaten werkt. Actieonderzoek volgt de volgende fasen: 

1. Preoriëntatie (verwachtingen, doelen, belangen in kaart brengen)
2. Oriëntatie (stip op de horizon, wat willen we bereiken?)
3. Vragen opstellen (waar willen we antwoord op krijgen)
4. Plannen van acties
5. Actie en observatie, reflectie en evaluatie (verandering in de praktijk, wat geleerd, welke kennis gegenereerd)
6. Discussie (wat zegt dit ons? Wat zijn onze aanbevelingen?)

Ondersteunende literatuur

• van Lieshout F., de Vries K. (2021). Faciliteren van participatief actieonderzoek in weerbarstige beroepspraktijken O&O / NR 2 2021.
• Jacobs G., Cardiff S., Van Lieshout F. (2018). Actieonderzoek: de praktijk centraal TVZ 04/2018. 
• Praktische kennis over het uitvoeren van actieonderzoek vind je hier: Actieonderzoek doen: Een stappenplan voor actieonderzoek doen.