Preventiemaatregelen tegen besmetting coronavirus in de verpleeghuiszorg

Auteurs: Wouter van den Elsen

In overeenstemming met de adviezen van het RIVM en samen met brancheorganisatie ActiZ hebben Verenso en de Vereniging van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG) tips opgesteld over omgang met het coronavirus in de verpleeghuiszorg. Mocht er een besmetting zijn in de verpleeghuissector dan geeft de GGD advies ten aanzien van isolatie en bescherming. Zij stemmen dit advies af op de landelijke stand van zaken. Op dit moment is het advies strikte (thuis)isolatie (uiteraard afhankelijk van waar ‘thuis’ is).

06-04-2020

Laatste update: 6 april

Geen bezoek meer in verpleeghuizen

Vanaf 20 maart is er geen bezoek meer toegestaan aan verpleeghuizen en kleinschalige woonvormen. Er wordt wel een uitzondering gemaakt voor bewoners die stervende zijn. De maatregel zal onmiddellijk weer worden verruimd als dat noodzakelijk is.

Lees meer over dit kabinetsbesluit

ActiZ

In een bericht van ActiZ stelt de brancheorganisatie dat de landelijke adviezen en richtlijnen voor besmetting met het coronavirus niet altijd goed toepasbaar zijn bij doelgroepen zoals mensen met dementie. Wees in overleg met de GGD in geval van verdenking of besmetting extra alert om de bijzonderheden van de casus en situatie duidelijk te schetsen:

Cliënt wel/niet in staat tot volgen van instructie en dragen van beschermingsmateriaal.
Ongeschikte huisvesting, al dan niet gedeeld sanitair.
Gedragsproblemen die ontstaan bij afwijkingen van structuur en ritme of bij beperkingen in bewegingsvrijheid.
Cliënten met ernstige agressie of gedragsproblemen waarvoor fysieke beheersing nodig is.

Isolatie in verpleeghuizen 

Ook voor verpleeghuizen is het advies om samen met de GGD lokaal te zoeken naar de meest passende oplossing voor ‘isolatie’. Hieronder een aantal tips om dit vorm te geven: 

Isoleer patiënten in een eenpersoonskamer met eigen sanitair, verplaats de patiënt indien nodig.  
Indien er geen eenpersoonskamer met sanitair beschikbaar is: inventariseer hoe deze situatie kan worden gecreëerd of ga op zoek naar een ‘second best’ situatie.

Meer tips bij isolatie

Bekijk de laatste updates van Verenso, de Vereniging van Specialisten Ouderengeneeskunde.
Er is geen ‘one size fits all’ qua ‘isolatie’. Mogelijkheden zijn sterk afhankelijk van de lokale situatie voor wat betreft bouw, inrichting en de betreffende patiënt en bewoners van de locatie. 
Maak gebruik van de kennis en ervaring binnen uw instelling met betrekking tot andere uitbraken als norovirus, influenza en MRSA/BRMO. 
Bekijk nu al welke (alternatieve) mogelijkheden er zijn voor ‘isolatie’. 
Denk alvast na over mogelijkheden voor cohorteren (zoals beschreven in de WIP-richtlijn Norovirus).  
Betrek nu al een deskundige infectiepreventie. Zie Vhig.nl.

Beschermende persoonlijke middelen

Let op: Schaarste mondmaskers

Vanwege de bestaande krapte van mondmaskers is het nodig om het gebruik van beschermende persoonlijke middelen aan de feitelijke risico's aan te passen. Het gaat om aangepaste inzet bij hoestende/niezende medewerkers en hoestende/niezende cliënten. Het gaat hierbij dus niet om cliënten bij wie sprake is van corona.

Meer informatie

Lees het artikel Richtlijnen RIVM voor beschermingsmiddelen aangepast

Wanneer iemand geïsoleerd is, gebruik een schort, masker, beschermende bril en handschoenen. 

Schort: Gebruik een schort met lange mouw met PE-coating. Bij schaarste kan gebruik worden gemaakt van een halterschort met PE-coating tenzij er sprake is van hoog-risicohandelingen (handelingen in de mond/keelgebied, waaronder tanden poetsen).
Masker: Gebruik een FFP1-masker. Uitzondering hierop zijn handelingen waarbij het bekend is dat veel aerosolen kunnen onstaan zoals bijv. bronchoscopie, intubatie en handelingen die hoesten induceren. Hiervoor wordt een FFP2-masker geadviseerd. Bij afname testmateriaal volstaat FFP1.
Spatbril: Deze kunnen bij tekorten gewassen/gedesinfecteerd worden. Dus niet weggooien! De bril moet goed afsluiten dus een gewone bril volstaat niet. Desinfecteer de bril na gebruik met alcohol 70%.
Plaats van omkleden: Buiten de 'isolatie' kamer (of afdeling/unit in geval van cohort). Uittrekken op de kamer buiten een cirkel van 2 meter.

Hergebruik FFP2-maskers

Kijk of FFP2-maskers hergebruikt kunnen worden in verband met dreigend tekort: Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat na het tweemaal steriliseren met waterperoxide FFP2-mondmaskers hun vorm behouden. Ook bleek uit een snelle test dat zij na deze reiniging voldoende in staat bleken om deeltjes tegen te houden. In tijden van schaarste kunnen FFP2-maskers zo wel driemaal worden gebruikt. Kanttekening is wel dat er slechts beperkt onderzoek naar is gedaan. Houd de recente updates dan ook in de gaten.

Reiniging en desinfectie

Reinig en desinfecteer dagelijks de 'isolatie'kamer met nadruk op handcontactpunten. In geval van een cohort waarbij zieken en niet-zieken op één unit of afdeling verblijven: reinig minimaal dagelijks; reinig en desinfecteer (alcohol 70%) de handcontactpunten zolang dit haalbaar is.

Alternatieve opties op organisatieniveau

Probeer op organisatieniveau ook na te denken over alternatieve opties die geschikt zijn. Neem deze op in het continuïteitsplan. Denk aan:

Leegstaande locaties en/of dagbestedingslocaties gebruiken.
In overleg met de GGD, gebruik maken van de afgelegen ligging van sommige terreinen waardoor er wellicht wel opties voor naar buiten gaan zijn.

Bekijk meer informatie over corona in de ouderenzorg