Stel je vraag aan
onze AI-assistent
Naar hoofdinhoud Naar footer

Medicijndispenser

Laatst bijgewerkt op: 27-06-2024

Wat is het? 

De medicijndispenser is een apparaat dat voorkomt dat een cliënt medicijnen vergeet in te nemen, of te vroeg of te laat medicijnen inneemt. De dispenser bevat een medicatierol die bestaat uit zakjes met de medicatie voor een bepaald tijdstip op de dag. Op het moment dat iemand medicijnen moet innemen, geeft de medicijndispenser ze vrij.

De apotheek levert de medicatierol. De thuiszorg of mantelzorger vult regelmatig de medicijndispenser bij. Op het moment dat iemand medicijnen moet nemen, geeft de dispenser een geluid- en lichtsignaal. Zodra de cliënt op de OK-knop drukt, komt een zakje medicijnen uit de dispenser dat automatisch wordt opengesneden.

Haalt iemand de medicijnen er niet uit, dan krijgt de mantelzorger, familie of zorgprofessional een melding. Zij kunnen ook op een bijbehorende app of via een portaal (website) kijken welke medicijnen diegene al heeft afgenomen. 

YouTube video thumbnail

Doelgroep 

Medicijndispensers zijn bedoeld voor mensen die thuis wonen of in het verpleeghuis, meestal alleenstaand en redelijk stabiel in het nemen van hun medicijnen.

Ook mensen die meer ondersteuning nodig hebben wanneer ze hun medicatie nemen, hebben baat bij een dispenser. Bijvoorbeeld:   

  • Mensen met dementie, die vergeten hun medicatie in te nemen.
  • Mensen met Parkinson, waarbij het tijdstip van inname erg belangrijk is.  
  • Mensen met reuma, die moeite hebben met het openmaken van een medicijnverpakking.

Zorgmomenten die alleen bestaan uit het geven van medicijnen kunnen worden voorkomen door gebruik te maken van een medicatiedispenser. Hierdoor besparen medewerkers reistijd en de tijd van het zorgmoment zelf. 

In de thuiszorg geven verzorgenden (IG3) zorgmedicatie. Zij besparen tijd door de inzet van deze zorgtechnologie, maar alleen bij de eerdergenoemde unieke zorgmomenten. Als een verzorgende alleen voor het aanreiken van medicatie bij een cliënt aan huis komt. 

Bij de gecombineerde zorgmomenten levert de inzet van deze zorgtechnologie weinig tijdwinst op. Dat zijn zorgmomenten waarbij naast medicatie geven ook andere zorg wordt verleend. Daarom wordt de medicijndispenser in de praktijk alleen ingezet wanneer de zorgmomenten uitsluitend gaan om medicatie geven.

Cliënten hebben vaak meerdere keren per dag medicatie nodig en zorgmedewerkers komen verschillende keren langs om deze medicatie te geven. Meestal doen ze ook andere zorgtaken dan alleen medicatie toedienen. Maar in die huisbezoeken waarbij een medewerker puur voor het toedienen van medicatie langskomt, kunnen bespaart door de medicijndispenser bespaart worden. Dit levert een positieve businesscase op. 

Intramuraal in het verpleeghuis is tot nu toe vaak de standaardprocedure dat de medicatie in beheer wordt overgenomen bij opname van een cliënt. In de praktijk betekent dit dat de cliënt wordt meegenomen in de medicatierondes. Inmiddels is gebleken dat de medicijndispenser goed is toe te passen bij een deel van de intramurale cliënten, waardoor bij hen dit meenemen in de medicatierondes (gedeeltelijk) overbodig wordt. Dit levert tijdsbesparing op en ook in deze setting een positieve businesscase.

Zachte kostenZachte baten
  • Minder fysieke contactmomenten
  • Betrekken en toestemming van externe partijen (apotheken)
  • Herinrichten van het zorgproces
  • Leren werken met technologie
  • Uitleg aan cliënten en mantelzorg
  • Bij foutief gebruik: risico
  • Meer eigen regie bij cliënt, zij voelen zich zelfstandiger
  • Beter inregelen van medicatie/medicatietrouw
Harde kostenHarde baten
  • Kosten introductie in de organisatie (training, installatie, beheer)
  • Kosten aanschaf hardware/software
  • Kosten ondersteuning door de leverancier
  • Indien van toepassing kosten zorgcentrale
  • Minder zorgmomenten
  • Minder reistijd
  • Meer capaciteit om andere cliënten te helpen

Door zorgkantoren is samen met Vilans en in contact met een aantal zorgaanbieders, inzicht verkregen in de effecten en impact van het gebruik van technologieën in de langdurige zorg. Dit is met behulp van het Zorgtransformatiemodel van het Kenniscentrum Digitale Zorg (KCDZ) van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) opgepakt. In de publicatie (zie downloads), lees je de uitkomsten van het doorlopen proces en de daarbij opgedane inzichten.

WMONiet van toepassing
ZVWPrestatie thuiszorgtechnologie. Bij vrijwel alle zorgverzekeraars kan 2 uur of 2,5 uur per maand per cliënt extra gedeclareerd worden.
WLZBinnen het dagtarief voor intramuraal en Volledig Pakket Thuis. Bij Modulair Pakket Thuis is de prestatie thuiszorgtechnologie van toepassing, het kunnen declareren van extra uren bij het zorgkantoor.

Vanaf 2020 is deze aparte regeling farmaceutische telezorg overgegaan in de prestatie thuiszorgtechnologie. De technologie stond niet meer als zodanig in de regelgeving. Maar alle grote zorgverzekeraars hebben 2 - 2,5 uur extra per maand laten declareren voortgezet.

Alleen een paar kleinere zorgverzekeraars wijken af van de NZa-beleidsregels voor de prestatie thuiszorgtechnologie. Zij hebben het maximum aantal te declareren uren van 6,5 uur per maand per cliënt verlaagd naar 2 uur voor alle thuiszorgtechnologie. 

Alleen onafhankelijk onderzoek wordt hier opgenomen: onderzoek waarbij de producent of leverancier niet is betrokken. 

  • Gielissen, M., & van der Poel, A. (2024) De inzet en effecten van automatische medicijndispensers in de gehandicaptenzorg. Overzicht van literatuur. Utrecht/Arnhem: Vilans/Academy Het Dorp.
  • Anders Werken, medicijndispenser eindrapportage 2023 (H. Buimer e.a., februari 2024) (zie downloads).
  • Anders Werken, medicijndispenser factsheet 2023 (zie downloads).
  • Businesscase medicijndispensing uit het onderzoek tijdbesparende zorgtechnologieën in de ouderenzorg, Significant & Vilans in opdracht van het Ministerie van VWS, april 2021 (zie Downloads: maatschappelijke businesscase medicijndispensing).
  • Verkenning maatschappelijke businesscase medicijndispensing, Vilans, 2020 (zie Downloads: verkenning maatschappelijke businesscase medicijndispenser). 
  • Medicijndispensers inzetten binnen de muren van een zorglocatie, het kan!, Zuidoostzorg, 20 april 2023 (zie Downloads: Praktijkervaring medicijndispensers intramuraal)

Waar vinden projecten en onderzoeken plaats?

Medicijndispensing wordt op enige schaal structureel in de thuiszorg toegepast. In de intramurale ouderenzorg wordt het inmiddels ook ingezet.

Toolkit voor implementatie Medicijndispensor

Meer weten over de implementatie aanpak van medicijndispensors? Bekijk dan de Implementatietoolkit Medicijndispensor van Vliegwielcoalitie.

Lees meer

Downloads

Jouw kennis ook op de kennisbank?

Neem contact met ons op.