Aan het begin van dit jaar ben ik naar de film 'Hors Normes' geweest. Een film over een stel gedreven begeleiders. Zij boden ondersteuning aan mensen met autisme die continu buiten de boot vielen. Omdat ze niet in een van de hokjes pasten van onze systemen. Wat een lef en wat een mooie mensen. De tranen rolde over mijn wangen bij de aftiteling, de film is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. De vraag die ik mij stelde was 'Heb ik nog genoeg feeling met de praktijk om als adviseur van betekenis te kunnen zijn?' Mijn voornemen voor het nieuwe jaar stond vast. In 2020 ga ik terug naar de praktijk. Met deze belofte werd het maart en kwam de volle sterkte van de coronacrisis op ons af. Ik heb mij die avond direct aangemeld bij Extra handen voor de zorg.
Verwarring
Op 1 april startte ik met een avonddienst om ingewerkt te worden op een corona-afdeling binnen Udens Duijn van Brabantzorg. Ik had mij voorbereid door de richtlijnen over het gebruik van beschermingsmateriaal door te nemen. Het filmpje van het handen wassen hoorde hier ook bij. Met schort, bril en handschoenen aan stapte ik de afdeling op. Iedereen onherkenbaar en ook zoekend want gewoonlijk is dit een revalidatie-afdeling. Na een paar uurtjes vroeg ik mij af of het wel een goed plan was, om terug te gaan, ik liep maar achter mijn collega aan, wist nog te weinig van de cliënten om te begrijpen wat er precies speelde en in de digitale systemen was het nog erg zoeken. Na 20 jaar uit de praktijk te zijn geweest was de verwarring voor mij zo groot dat ik mij afvroeg voor wie dit nu helpend was.
Na een paar uurtjes vroeg ik mij af of het wel een goed plan was, om terug te gaan.
Ik kan het nog
Na deze avonddienst heb ik twee van mijn collega’s vanuit Extra Handen opgezocht en hebben we onze ervaringen gedeeld. Dat gaf weer de ruimte om tot oplossingen te komen voor mijn tweede dienst. We begonnen met een kennismaking en heldere afspraken, zodat mijn collega’s wisten wat zij van mij konden verwachten en ik ook een beter beeld had wie, wie was. Ik startte bij een mevrouw met de vraag wat haar wens was voor de ochtendzorg. 'Haren wassen onder de douche, dat zou heerlijk zijn' was haar antwoord. Ook kwam ik al weer beter in contact met een mijnheer met hersenletsel, die ik in mijn eerste avonddienst had ontmoet. Door zijn vertraagde informatieverwerking had hij tijd nodig om zijn antwoorden te formuleren. Zo kreeg ik weer het vertrouwen dat de basis er nog was en ik een momentje van betekenis kon zijn.
Verantwoordelijkheid versus verantwoord handelen
En daar was ook dat verantwoordelijkheidsgevoel weer, dat gevoel dat zo sterk is, dat het ook op je drukt. Want doe ik het wel goed genoeg? Geef ik de juiste medicijnen in de juiste hoeveelheid op het juiste moment, bied ik de goede steun aan een jongere vrouw die zich zo eenzaam voelde omdat ze haar kinderen niet kon zien. Of die man die steeds onder de dekens kroop als ik binnen kwam. Zijn vrouw waar hij altijd voor zorgde, was in die week overleden. En het leek wel alsof hij bang was dat hij door onze zorg langer zou leven. Door deze momenten kwam ook de herinnering weer naar boven van 30 jaar geleden.
Ik dacht hierbij ook aan alle trainingen die ik afgelopen jaren heb gegeven over het in gesprek gaan over ieders wensen, verwachtingen en grenzen in de samenwerking met cliënt/patiënt, familie en zorgverlener, omdat je hierdoor elkaar beter begrijpt en gelijkwaardig kan samenwerken. Deze manier van gespreksvoering hielp mij om in gesprek te gaan met mijn collega’s zodat ik kon aangeven wat ik nodig had om verantwoord medicatie te geven en zuurstof toe te dienen en ook waar mijn grenzen lagen als: 'Ik geef geen medicatie aan iemand die ik niet ken en die ik niet zelf heb afgetekend'.
Het hielp ook om samen met mijn collega Marloes op zoek te gaan naar wat de wens van mijnheer onder de dekens was, waar zijn grens lag en wat wij voor hem konden betekenen. Ik heb weer aan den lijve ondervonden dat het expliciet maken van je gedachten en overwegingen van groot belang is in dit mooie doch moeilijke werk. Juist als het druk is, spannend is (coronatijden) is communicatie, het durven benoemen van je gedachten en twijfels cruciaal om verantwoord en veilig en mensgericht te kunnen werken.
Intense ervaring in mijn rugzak
Dat ik in april weer op deze wijze aan het bed zou staan, had ik in januari niet kunnen bedenken. Mijn 'Extra Handen' waren gelukkig niet zo heel lang nodig omdat het aantal mensen met corona daalde en Brabantzorg de zorg weer kon bieden met de eigen medewerkers. Maar deze intense ervaring, heb ik weer in het voorvak van mijn rugzak gestopt. Waarbij juist het verantwoordelijk zijn, maakte dat ik mij echt kon verplaatsen in wat zorgverleners ervaren. Met een dagje in de praktijk meelopen had ik dit niet kunnen bereiken.