Naar hoofdinhoud Naar footer

Wat levert de samenwerking met zorgzame gemeenschappen voor wie op en hoe zorg je voor zichtbare, blijvende effecten?

Samen voor het beste resultaat

Laatst bijgewerkt op: 04-08-2025

Uiteindelijk is de verwachting dat het samenwerken met zorgzame gemeenschappen zorgt voor een meer integrale benadering van samenleven en zorg en ondersteuning. Maar ons zorgsysteem sluit nog niet altijd goed aan bij deze manier van denken. Dat betekent dat experimenten vaak op basis van traditionele factoren worden gefinancierd en afgerekend. Juist als je als zorgorganisatie of -netwerk breder gaat kijken naar welzijn en zorg, kan je soms vastlopen in deze traditionele systemen, omdat op dit moment het leveren van zorg de dienst is die wordt beloond. Dat betekent ook dat je als formele organisatie soms bereid moet zijn om op de troepen vooruit te lopen en te experimenteren met anders meten en verantwoorden. In het samenwerken met zorgzame gemeenschappen is het immers niet passend om vooraf een strak afgebakend doel te formuleren. De waarde zit vaak juist in het proces, de relaties en de meervoudige resultaten die ontstaan.

Tips

  • Financiering is vaak tijdelijk, maar wel nodig voor zorgzame gemeenschappen. Deze initiatieven hebben vaak niet veel nodig, maar het moet wel laagdrempelig aan te vragen zijn en voor langere tijd.  
  • Zorg dat je samen de impact zichtbaar maakt met als belangrijkste doel om deze waar mogelijk verder te vergroten. Accepteer dat dat lang niet altijd mogelijk is via harde cijfers, maar er zijn vele andere vormen, zoals verhalen van inwoners optekenen in een magazine. 
  • Voor duurzame financiering van initiatieven vragen financiers (begrijpelijkerwijs) naar wat de investering oplevert en voor wie. Ondersteun initiatieven hierbij en zorg dat de gevraagde onderbouwing in verhouding staat. Daarbij is het goed om ons te realiseren dat experimenten die bijdragen aan de transformatie naar nieuwe manieren van zorg organiseren ook nog niet altijd een uitgewerkte maatschappelijke businesscase hebben. 
  • Sommige taken, bijvoorbeeld collectieve preventie of algemeen welzijn, zijn veel beter over te laten aan bestaande buurtstructuren die er al zijn. Vertrouwen vraagt soms ook om risico’s nemen. Het helpt daarom ook als je als organisatie je Raad van Toezicht meeneemt in dit soort ontwikkelingen en hen uitdaagt om meer vanuit de maatschappelijke opgave toezicht te houden, dan vanuit het belang van de individuele organisatie.  

Meer lezen?

Samenwerken met zorgzame gemeenschappen vragen ook om een nieuwe kijk op intern toezicht. De huidige wijze van intern toezicht houden vraagt heroverweging, aanvulling en aanpassing. Het is niet toereikend om alleen vanuit het perspectief van de organisatie en haar belangen toezicht te houden. De Governancecode zorg benadrukt ook steeds meer het maatschappelijk perspectief. Lees meer over hoe je dat kan doen in de publicatie Rol toezicht netwerkzorg.

Wat mag een vrijwilliger wel en niet doen? Hoe zit het met de aansprakelijkheid, vragen veel zorgorganisaties zich af. Dus wat mogen mantelzorgers doen en wie is aansprakelijk? En hoe brengt de zorgorganisatie het gesprek over het overhevelen van zorgtaken het beste op gang? Je leest het in de handreiking Grenzen verkennen in samenspel tussen in- en formele zorg.

Met het opstellen van een Veranderverhaal kun je de effecten van een bewonersinitiatief goed zichtbaar maken voor de gemeenschap en financiers. Nederland Zorgt voor Elkaar, Movisie en Vilans experimenteerden met een tool die het gemakkelijk maakt om zelf een Veranderverhaal op te stellen.

Een verhaal over de maatschappelijke baten van een zorgzame gemeenschap en wijze lessen die kunnen bijdragen aan een maatschappelijke businesscase.