Drie invalshoeken voor de veranderaanpak

1. Routekaart op weg naar meer open deuren fasen en stappen om mee aan de slag te gaan!

Op basis van praktijkinzichten van zorgorganisaties uit de gehandicaptensector is in de werkplaats open deuren van Vilans een routekaart gemaakt. Deze routekaart laat fasen en stappen zien om een overwogen besluit te nemen voor het openhouden/openen van deuren. Dit geeft houvast en structuur om aan de slag te gaan als organisatie en locatie/afdeling.

De routekaart biedt in één oogopslag overzicht van tal van acties die ergens in het traject naar passende vrijheid aan bod komen. Deze aanpak is helpend als je in je organisatie het vermogen hebt om stapsgewijs te werken en als je helder voor ogen hebt wat de opeenvolgende stappen zijn.

In de praktijk hanteer je nooit precies de in volgorde beschreven stappen Je komt altijd hobbels en dilemma’s tegen die je fraaie plan 'verstoren'. De kaart is niet het gebied. Je plan is niet meteen realiteit. Als je als team of organisatie in staat bent deze puzzels als leerervaringen te benutten, dan groei je als team of organisatie in weerbaarheid en stevigheid van je verandervermogen.

2. Innoveren door te bouwen aan beweging

Suzanne Verdonschot heeft onderzoek gedaan naar de manier om innovaties te versterken. Een aantal kernbegrippen uit haar visie op innoveren op een rij:

• Suzanne Verdonschot praat in termen als het 'besmettelijk maken' van de beweging.
• Innovatie is niet een exclusief domein van specialisten. Integendeel, het zijn processen waar iedereen in de organisatie aan kan meedoen.
• Innoveren leer je niet via een training. Het is een vorm van leren dat samenvalt met het werk zelf.
• Niemand heeft het exclusieve vermogen de innovatie te beïnvloeden en dat is ook niet wenselijk. Het is een sociaal proces dat tussen mensen plaatsvindt.
• Bij vernieuwing is de nieuwe situatie nog onbekend. Het is een continu proces dat werkende weg vorm krijgt en van vorm verandert.
• Het gaat niet over 'hoe borgen we de innovatie', maar eerder over 'hoe bouwen we aan een beweging die de innovatie op meer plekken doet leven'.

Als rode draad beschrijft Suzanne Verdonschot: 'Bij iedereen die betrokken raakt, vindt een kleine oerknal plaats'. De persoonlijke snaar wordt geraakt. Dat gaat het verschil maken. Collega’s voelen zich uitgenodigd mee te doen in een zoekproces dat onderdeel is van de beweging. Zij krijgen geen antwoorden voorgeschoteld, maar gaan juist zelf op onderzoek uit en verbinden zich met hun eigen praktijk aan de beweging.

Lees het onderzoek 'Van kleine doorbraak naar grootschalige vernieuwing'.

3. Het accent op leervermogen: het leer- en veranderkompas

Vilans heeft op basis van vele praktijkervaringen het L&V-kompas ontwikkeld. Ook hier niet een serie antwoorden of recepten dat je volgt. Het is een serie vragen over de stand van zaken in je veranderopgave aan de hand van drie fasen:

1. Waarom en waartoe
2. Hoe en werkwijze
3. Doen en blijven doen

Het L&V-kompas is te benutten als evaluatietool voor bijvoorbeeld de projectleider of het projectteam. Dit kan ook gebruikt worden in de evaluatie met een mix van betrokkenen in het veranderproces naar het veilig openen van deuren.

Bekijk het L&V-kompas op Zorg voor Beter